Berichten

Videoreportage van restauratie Bruynzeevalk 4 in Grou

/in , , , , , /door

Grou – De reddingsactie van Bruynzeelvalk nummer vier was een spontaan initiatief van de Valkenkring Grou. Ruim een maand geleden werd er snel een stichting in het leven geroepen en ging meteen daarna een crowdfunding van start. Inmiddels staat de teller op 54% van het streefbedrag van € 15.000,-. Roelof  Wester van de jachtwerf in Grou is al aan de restauratie begonnen. 

Restaurateur Roelof Wester uit Grou demonteert Bruynzeelvalk nr.4

Restaurateur Roelof Wester uit Grou demonteert Bruynzeelvalk nr.4. Foto: Press4All

Bruynzeelvalk nummer 4 behoort absoluut tot het varend erfgoed van Nederland. Willem Bruijnzeel, broer van Cees Bruijnzeel en mededirecteur van de Bruynzeel Fabrieken was de eerste eigenaar van Valk 4. Middels een doneeractie heeft de ‘Stichting Valkenkring Grou’ inmiddels ruim de helft van het benodigde restauratiebedrag binnen.

Op de jachtwerf Albert Wester wordt de Valk nr. 4 inmiddels van zijn ‘jasje’ ontdaan. Het oude hechthout wordt deskundig door de Grouster scheepsbouwer Roelof Wester verwijderd. “Het is een prachtige klus, maar het is zeker de moeite waard om dit juweeltje weer in oude glorie te herstellen”, vertelt de scheepsbouwer. Al ruim 120 jaar worden er schepen gebouwd en gerestaureerd bij het familiebedrijf.

Historie

Om de Valk te introduceren bij de watersport en de Watersportverbonden, werden er demonstraties gezeild met Valk zeilnummer 4 door C. Bruynzeel jr. en Ricus van de Stadt op de Kaag, Loosdrecht en Reeuwijk. De Valk was niet alleen een aantrekkelijk snel schip voor wedstrijdzeilers, het heeft een zeer ruime kuip met veel opbergmogelijkheden waardoor het ook een zeer comfortabel toerscheepje bleek voor op de Hollandse en Friese plassen en meren. 

Het doorslaggevende moment was de wedstrijd van 31 maart 1940 te Grou in Fryslân. De Valk 4 zeilde daar een wedstrijd tegen een dertig kwadraat (30m2 klasse) en twee zestien kwadraat jachtjes(16m2 klasse). Die wedstrijd werd glansrijk gewonnen door de Valk, waardoor de Valkjachten permissie kregen op landelijk niveau aan alle officiële wedstrijden deel te nemen. Voorwaarde voor een definitieve erkenning was de grens van ten minste 100 verkochte Valkjachtjes per einde 1940. Dat bleek geen probleem. In totaal zijn er tot op vandaag ca. 850 houten Valkjachtjes gebouwd.

Restaurateur Roelof Wester uit Grou demonteert Bruynzeelvalk nr.4. Foto: Press4All

Restauratie

In totaal is er voor de restauratie een kleine € 15.000 nodig. Via Facebook en e-mail nieuwsbrieven die bij ca 400 Valkzeilers in heel Nederland binnenkomen liepen de donaties al snel op. Inmiddels hebben donateurs tot nu toe € 8.235,- gegeven.

Twee mooie sponsorgiften vielen de stichting ten deel.

– Bouwcenter Concordia uit Meppel sponsort al het benodigde Bruynzeel’s Hechthout voor het vervangen van zijkanten en vlonders. – Zeilmakerij Molenaar uit Grou bood spontaan aan een nieuwe set zeilen te sponsoren voor de 4. – Stichting De Groot Fonds doneert in december €1.000,-

Doneren kan nog steeds via: Doneeractie Bruynzeelvalk 4

Valkenkring Grou redt iconische Bruynzeelvalk van de sloop

/in , , , , /door

Grou – Bruynzeelvalk nummer 4 behoort absoluut tot het varend erfgoed van Nederland. Willem Bruijnzeel, broer van Cees Bruijnzeel en mededirecteur van de Bruynzeel Fabrieken was de eerste eigenaar van Valk 4. Nu dreigt het unieke zeilscheepje gesloopt te worden. De nieuwe ‘Stichting Valkenkring Grou’ steekt daar middels crowdfunding een stokje voor.

Het orginele zeil wordt in de mast gehesen

Het originele zeil wordt in de mast gehesen. Gert-Jan de Roo, Roelof Wester en Jetze Sipma Foto: Press4All

Grou is het historisch varend centrum van de zeilboot type Valk. Ook deze zomer vormden de zeiltjes met het logo van de Valk regelmatig een prachtig decor op het Pikmar. Helaas moest dit jaar de 10e jubileumeditie van de Princenhoftocht afgelast worden vanwege corona.

Bruynzeel

Het ontwerp van de Valk stamt uit september 1939 en is ontstaan op de tekentafel van Ricus van de Stadt, in opdracht van Cees Bruijnzeel, directeur van de Bruynzeel Fabrieken. Nadat in 1919 zijn stoomtimmerfabriek ‘De Arend’ in Rotterdam vrijwel volledig in de as was gelegd, vestigde Bruynzeel senior in 1920 een bedrijf in Zaandam. In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw ontstond er in Zaandam een moderne deuren-, vloeren- en fineerfabriek. In 1939, het jaar van het ontstaan van de knikspant open zeilboot Valk, had zoon Cees de leiding over de fineerfabriek en broer Willem over de deuren- en vloeren- fabriek. De keukenfabriek, die net in 1938 was gestart, viel ook onder Willem.

Cees Bruijnzeel voer in 1940 in het prototype van de Valk onder zeilnummer 4. Waaronder demonstraties op Loosdrecht, de Kaag, Reeuwijk en Grou en de eerste wedstrijden van 1940 in de Valkenklasse.  Het zeilnummer 4 ging in 1941 over op de nieuwe Valk “ Snip” van Willem Bruijnzeel (bouwnummer 229). Het zeilnummer 4 is daarmee onlosmakelijk verbonden met de gebroeders Bruijnzeel. Het scheepje heeft sinds de Tweede Wereldoorlog slechts twee eigenaren gehad.

Het bestuur van Stichting Valkenkring Grou bij BruynzeelValk 4

Het bestuur van Stichting Valkenkring Grou bij BruynzeelValk 4 en jachtbouwer Roelof Wester (rechts). Foto: Press4All

Restauratie

Onlangs is nummer 4 weer verkocht aan een nieuwe eigenaar die het schip wilde gaan restaureren. “De boot heeft bij de laatste koper langere tijd onbeschermd buiten gestaan waardoor schade is ontstaan. Er zijn flinke reparaties nodig, de zijkanten moeten geheel worden vervangen, de vlonders zijn kapot en er is groot onderhoud nodig. Maarrrr…. het vaartuig is absoluut het redden waard, hij drijft en lekt niet ! Deze eigenaar ziet op tegen de restauratiekosten en heeft de Valk daarom aan de Stichting Valkenkring Grou geschonken. Dit onder voorwaarde dat wij deze voor de toekomst behouden”, vertelt Gert Jan de Roo, initiatiefnemer van de crowdfunding en lid van Valkenkring Grou.

Vorige week zaterdag was het schip voor even rijdend erfgoed toen het per boottrailer van Vinkeveen naar de werf van Roelof Wester in Grou werd vervoerd. De werf verleent gratis onderdak aan de zeilboot. Gert-Jan de Roo: “Daar zal een scherpe offerte en begroting opgesteld worden. Onze Valkenkring brengt dit schip belangeloos in.”

Sloopvalk 4 Grou Bruynzeel

Huidige toestand Bruynzeelvalk 4 die aan de Valkenkring Grou is geschonken. Foto: Stichting Valkenkring Grou.

Sociale activiteiten

“Na restauratie op de Grouster werf zullen wij Valk 4 op verschillende manieren in gaan zetten door onder andere zeiltochtjes met schipper aan te bieden voor mensen die het echt nodig hebben en wij op de één of andere manier een onvergetelijke zeil-belevenis kunnen aanbieden. Er zijn momenteel veel mensen die wat extra aandacht en ontspanning nodig hebben, bijvoorbeeld bij een burn-out, of mensen die een lichte geestelijke- of lichamelijke beperking hebben. Ook valt te denken aan zeilliefhebbers die door gevolgen van een ziekte niet meer zelfstandig kunnen zeilen of een laatste levenswens in vervulling willen laten gaan. Die kunnen dan nog een keertje varen rond Grou en de Alde Feanen. Tevens is  Valk 4 uitgerust met spinnaker, trapeze en meetbrief. Daarmee kan het aan zeilwedstrijden meedoen.”

Op deze manier zorgen ‘Valken-vrienden’ voor het behoud van ons varend erfgoed.  “De eerste donaties zijn al binnen. Wij hebben goede hoop dat het project slaagt, dan kunnen we deze Valk in de toekomst in Fryslân zien varen. Wij zoeken ook een goede set tweedehands zeilen en een goed dekkleed tegen een echt “vriendenprijsje” dus wij houden ons aanbevolen !”

Klik hier en doneer NU !

Subsidiegeld provincie voor onderhoud molens Grou

/in , , , /door

Grou – 64 Friese Rijksmonumenten krijgen subsidie van de provincie. Restauratie, herbestemming en onderhoud is hierdoor mogelijk. Het gaat om een totaalbedrag van 1,9 miljoen euro. Ook voor twee molens op eiland De Burd is geld beschikbaar gesteld voor onderhoud. Het betreft hier de Haensmolen en De Bird een spinnekopmolen. Het totale subsidiebedrag voor beide molens is € 12.049,-

De Haensmolen

De Haensmolen werd vermoedelijk in de achttiende eeuw gebouwd, ter bemaling van de polder de Gallelannen. Het exacte bouwjaar van deze spinnenkopmolen is echter onbekend. Het is de enige molen in Nederland met een lipvang voor het vangen (stilzetten) van de wieken.

Aanvankelijk stond de Haensmolen op de hoek van het Pikmeer en het Prinses Margrietkanaal. Op 9 januari 2004 werd hij echter door het uit de koers gelopen binnenvaartschip Renasa vrijwel geheel verwoest. Daarna werd door de provincie Friesland, die de molen in eigendom had, besloten hem te herbouwen aan de noordwestzijde van het eiland De Burd, nabij het Biggemeer. De vernieuwde Haensmolen werd op 12 mei 2008 geopend. Hij bemaalt nu een zomerpolder van 70 ha. Na de herbouw werd de molen door de provincie geschonken aan de Stichting Molens De Lege Midden.

De Bird

Spinnekopmolen De Bird. Foto: Willem Jans (cc rechtenvrij)

De Bird, ook wel de Koopmansmolen genoemd is een poldermolen en werd gebouwd in de achttiende eeuw, maar het exacte bouwjaar is onbekend. De molen komt echter al voor op een kaart uit 1718. De Bird werd geplaatst voor de bemaling van polder De Burd, de voormalige Koopmanspolder. Tot wanneer deze spinnenkopmolen als zodanig dienstdeed is eveneens niet bekend, maar in 2004 was hij zo vervallen dat hij gedeeltelijk werd afgebroken. De gemeente Boarnsterhim, die de molen in eigendom heeft, besloot daarop tot restauratie, waarbij de niet alleen de molen werd teruggeplaatst, maar ook de waterloop werd gerestaureerd. In november 2005 was de restauratie voltooid. Sindsdien doet De Bird dienst als hulpgemaal. Op 10 mei 2008 werd de molen officieel geopend.

De Borgmolen

Borgmolen – op eiland De Burd nabij Grou. Videostill: Press4All

Ook staat er nog een derde molen op De Burd, dit is de Borgmolen. Deze werd in 1895 gebouwd ter bemaling van de voormalige polder De Nije Borgkrite. Vanaf 1954 was hij niet meer maalvaardig. Als gevolg van het dempen van de boezemsloot kwam de molen steeds schever te staan en kwam het voortbestaan ervan in gevaar. In 2008 werd de molen in opdracht van de gemeente Boornsterhem, die de molen in eigendom heeft, gerestaureerd. Met die restauratie is de molen ongeveer een halve kilometer verplaatst. De molen is sindsdien weer maalvaardig.

Bron: Wikipedia