Skjin wetter
Henk Brinkman

Succesvolle editie Skjin Wetter 2024: 860 km Friese wateren zwerfafval vrij!  

/in , , , , /door

Grou – In de week van 5 t/m 12 oktober 2024 heeft de Friese Milieu Federatie (FMF) samen met Wetterskip Fryslân, Omrin, gemeenten en ruim 2000 vrijwilligers met succes de 8e editie van Skjin Wetter georganiseerd. In en rondom Grou ging een aantal suppers met Aukje Postma het water op om afval te verzamelen.

In de negen Friese gemeenten, Dantumadiel, De Fryske Marren, Harlingen, Leeuwarden, Noardeast-Fryslân, Smallingerland, Súdwest-Fryslân, Tytsjerksteradiel en Waadhoeke, werd dagelijks gewerkt aan het schoonmaken van de wateren en oevers. De hele week stond in het teken van bewustwording en actie tegen zwerfafval in onze Friese wateren.

Opruimacties door de hele provincie

Vrijwilligers gingen aan de slag met kano’s, SUP’s, bootjes en sterke magneten om afval uit het water te verwijderen. Waterscoutinggroepen, duikers, kanoverenigingen, scholen, SUPscholen, bedrijven en buurtbewoners deden enthousiast mee en staken de handen uit de mouwen. Dankzij de gezamenlijke inzet van meer dan 2.000 deelnemers is 860 kilometer aan Friese waterwegen zwerfafvalvrij gemaakt.

Impact van ons gedrag op het oppervlaktewater

Naast de opruimacties is er ook veel aandacht voor het effect van ons eigen gedrag op de kwaliteit van het water. Wat we thuis door het toilet of de gootsteen spoelen, zoals medicijnresten en microplastics uit verzorgingsproducten of synthetische kleding, kan niet altijd volledig door de rioolwaterzuivering worden gefilterd. Dit heeft een directe impact op de kwaliteit van ons oppervlaktewater. “We hebben allemaal schoon water nodig. Voor mensen, plant en dier, voor de natuur en de landbouw”, aldus dagelijks bestuurder Monique Plantinga van Wetterskip Fryslân. “Iedereen kan een bijdrage leven aan schoner water. Lever oude medicijnen in bij de apotheek, verwijder de vlooienband als je je hond laat zwemmen, leeg het boottoilet niet in het water maar bij een inzamelstation. Zelf kunnen we veel doen.”

Kaderrichtlijn Water

Naast de acties en bewustwording sluit Skjin Wetter aan op de Kaderrichtlijn Water (KRW), een Europese richtlijn die streeft naar schoon en gezond water in alle lidstaten. “Nederland moet voldoen aan de KRW-doelstellingen voor 2027, maar er is nog veel werk te verzetten. Er is een gezamenlijke aanpak nodig tussen overheden en gebruikers om de waterkwaliteit te verbeteren”, aldus Lemke Statema, projectleider van Skjin Wetter.

Skjin Wetter 2024 was een groot succes dankzij de samenwerking tussen de Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân, Omrin en de Friese Milieu Federatie. Samen zetten we ons in voor een schoner Fryslân, niet alleen tijdens deze week, maar ook in de toekomst.  Voor meer informatie over Skjin Wetter, ga naar www.samenfryslanschoon.frl/skjinwetter.

centrum grou
Henk Brinkman

Centrum Grou blijft volgens ‘Koopstroom Onderzoek’ belangrijk winkelgebied voor dorpsbewoners

/in , , , , , , /door

Grou – In 2024 blijft Centrum Grou, gelegen in de gemeente Leeuwarden, een belangrijk winkelgebied met een omvang van minder dan 10.000 m². Dit blijkt uit een recent onderzoek naar koopstromen in Friesland. De detailhandel en horeca in Grou hebben de afgelopen jaren een aantal opmerkelijke veranderingen doorgemaakt. Ten opzichte van 2017 zijn er zowel positieve als negatieve trends waarneembaar, vooral in het voorzieningenaanbod, de branchering en de werkgelegenheid. 

Voorzieningenaanbod en Branchering

In de afgelopen jaren is het aantal verkooppunten in Grou enigszins gedaald. In 2024 zijn er 64 verkooppunten, wat een afname betekent ten opzichte van 67 in 2020 en 72 in 2017. Dit komt deels door de veranderingen in het winkelgedrag en de opkomst van online winkelen. De branchering laat zien dat de dagelijkse detailhandel nog steeds een significant aandeel heeft, maar dat de recreatieve en doelgerichte branches ook steeds belangrijker worden. De horeca in het centrum heeft een sterke groei doorgemaakt, met een toename van vierkante meters, wat de aantrekkingskracht van het gebied versterkt. In 2017 is wel een andere meetmethode gehanteerd, die is in 2019 veranderd.

Bestedingen en Marktaandelen

De totale omzet in de detailhandel is in 2024 geschat op € 9,5 miljoen, met een opvallend percentage van de bestedingen afkomstig van toerisme. In de gemeente Leeuwarden wordt naar schatting € 69,8 miljoen aan bestedingen uit toerisme gegenereerd, wat een belangrijke bron van inkomsten blijft voor de lokale economie. De binding van consumenten uit de eigen gemeente is aanzienlijk, vooral in de dagelijkse sector waar 95% van de bestedingen afkomstig is van lokale bewoners. Het aantal vierkante meters winkelruimte is sinds 2017 wel flink gedaald van 5.200 naar 4800 m2.

Werkgelegenheid en Bezoekgedrag

De werkgelegenheid in het winkelgebied vertoont ook veranderingen. Terwijl de totale werkgelegenheid in detailhandel en horeca licht is gedaald, blijft het aandeel in de totale werkgelegenheid in Grou stabiel. Het bezoekgedrag van consumenten wijst op een sterke voorkeur voor het gebied, met een toenemend aantal bezoekers dat vaker en langer blijft. De waardering van het winkelgebied is over het algemeen positief, met scores voor sfeer, netheid en bereikbaarheid die in vergelijking met benchmarks goed scoren.

Conclusie

De veranderingen in Centrum Grou sinds 2017 reflecteren een dynamisch winkelklimaat dat zich aanpast aan de moderne behoeften van consumenten. Ondanks een lichte daling in het aantal verkooppunten en werkgelegenheid, blijft de aantrekkingskracht van het centrum sterk, vooral door de groeiende horeca en het aandeel toeristische bestedingen. Grou heeft zichzelf bewezen als een vitaal winkelgebied met mogelijkheden voor verdere ontwikkeling en verbetering.

Dit artikel is gebaseerd op bijgaand koopstroomrapport Grou. Voor exacte cijfers lees het rapport via onderstaande link.

Klik op deze link en lees het volledige koopstroomrapport over Grou.

Henk Brinkman

Rust in Alde Feanen voor overwinterende vogels

/in , , /door

Grou – Vanaf 1 oktober legt Provinsje Fryslân gele boeien op verschillende plekken in de Alde Feanen en de Friese Meren. Deze boeien markeren de vogelrustgebieden voor een groot aantal bijzondere vogelsoorten.

Tussen 1 oktober en 1 april vragen wij watersporters deze vogelrustgebieden niet in te varen. Zo krijgen watervogels zoals de slobeend en het nonnetje voldoende rust om reserves op te bouwen voordat ze weer verder vliegen in het voorjaar.

De vogelrustgebieden zijn te herkennen aan gele boeien met blauwe stickers met een slobeend en de tekst ‘Ik rust!’. De boeien liggen in de Natura 2000-gebieden Snitser Mar en omgeving, de Wite en Swarte Brekken, de Aldegeasterbrekken, de Fluezen en de Alde Feanen. Ze liggen niet op drukke vaarroutes of in de vaargeulen, maar langs de ondiepe randen van de meren. De drukkere vaarroutes en vaargeulen blijven gewoon toegankelijk.

Watervogels overwinteren in vogelrustgebieden

Verschillende kwetsbare watervogels, zoals de slobeend, nonnetje of wintertaling, overwinteren graag in de Friese meren. In de winterperiode sterken ze hier aan en bouwen ze een vetlaag op. Ze gebruiken deze reserves om naar hun zomergebieden te vliegen om daar te nestelen.

Niet invaren

Om de rust te bewaren is het belangrijk om de met boeien gemarkeerde gebieden niet in te varen. Zelfs wanneer er geen vogels te zien zijn. Verstoring vindt namelijk eerder plaats dan zichtbaar is. Vogels raken gestrest, stoppen met eten en in het uiterste geval vliegen ze op. Soms veroorzaakt een boot op enkele honderden meters al voldoende onrust om de vogels te verstoren en zelfs op te laten vliegen. Maar juist ook de kleine vaart, zoals kanovaarders, suppers, wing foilers en vissers kunnen voor verstoring zorgen. Elke keer dat de vogels opvliegen, verliezen ze wat van hun opgebouwde reserves. Bij teveel verstoring kunnen vogels een gebied uiteindelijk gaan mijden. Daarom vragen we watersporters deze gebieden tussen 1 oktober en 1 april niet in te varen.

Meer informatie en een kaart met de gebieden is te vinden op www.fryslan.frl/vogelrustgebied