Berichten

Skjin wetter
Henk Brinkman

Succesvolle editie Skjin Wetter 2024: 860 km Friese wateren zwerfafval vrij!  

/in , , , , /door

Grou – In de week van 5 t/m 12 oktober 2024 heeft de Friese Milieu Federatie (FMF) samen met Wetterskip Fryslân, Omrin, gemeenten en ruim 2000 vrijwilligers met succes de 8e editie van Skjin Wetter georganiseerd. In en rondom Grou ging een aantal suppers met Aukje Postma het water op om afval te verzamelen.

In de negen Friese gemeenten, Dantumadiel, De Fryske Marren, Harlingen, Leeuwarden, Noardeast-Fryslân, Smallingerland, Súdwest-Fryslân, Tytsjerksteradiel en Waadhoeke, werd dagelijks gewerkt aan het schoonmaken van de wateren en oevers. De hele week stond in het teken van bewustwording en actie tegen zwerfafval in onze Friese wateren.

Opruimacties door de hele provincie

Vrijwilligers gingen aan de slag met kano’s, SUP’s, bootjes en sterke magneten om afval uit het water te verwijderen. Waterscoutinggroepen, duikers, kanoverenigingen, scholen, SUPscholen, bedrijven en buurtbewoners deden enthousiast mee en staken de handen uit de mouwen. Dankzij de gezamenlijke inzet van meer dan 2.000 deelnemers is 860 kilometer aan Friese waterwegen zwerfafvalvrij gemaakt.

Impact van ons gedrag op het oppervlaktewater

Naast de opruimacties is er ook veel aandacht voor het effect van ons eigen gedrag op de kwaliteit van het water. Wat we thuis door het toilet of de gootsteen spoelen, zoals medicijnresten en microplastics uit verzorgingsproducten of synthetische kleding, kan niet altijd volledig door de rioolwaterzuivering worden gefilterd. Dit heeft een directe impact op de kwaliteit van ons oppervlaktewater. “We hebben allemaal schoon water nodig. Voor mensen, plant en dier, voor de natuur en de landbouw”, aldus dagelijks bestuurder Monique Plantinga van Wetterskip Fryslân. “Iedereen kan een bijdrage leven aan schoner water. Lever oude medicijnen in bij de apotheek, verwijder de vlooienband als je je hond laat zwemmen, leeg het boottoilet niet in het water maar bij een inzamelstation. Zelf kunnen we veel doen.”

Kaderrichtlijn Water

Naast de acties en bewustwording sluit Skjin Wetter aan op de Kaderrichtlijn Water (KRW), een Europese richtlijn die streeft naar schoon en gezond water in alle lidstaten. “Nederland moet voldoen aan de KRW-doelstellingen voor 2027, maar er is nog veel werk te verzetten. Er is een gezamenlijke aanpak nodig tussen overheden en gebruikers om de waterkwaliteit te verbeteren”, aldus Lemke Statema, projectleider van Skjin Wetter.

Skjin Wetter 2024 was een groot succes dankzij de samenwerking tussen de Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân, Omrin en de Friese Milieu Federatie. Samen zetten we ons in voor een schoner Fryslân, niet alleen tijdens deze week, maar ook in de toekomst.  Voor meer informatie over Skjin Wetter, ga naar www.samenfryslanschoon.frl/skjinwetter.

Skjin Wetter
Henk Brinkman

Wil jij dit jaar ook meehelpen Fryslân tijdens Skjin Wetter schoon te maken (en te houden!)?

/in , , , /door

Grou – In oktober vindt het jaarlijkse opruimfestijn Skjin Wetter plaats! Ook dit jaar kun je in negen Friese gemeenten meedoen met jouw club, vereniging, organisatie, bedrijf, school etc. Ieder jaar wordt Skjin Wetter groter en helpen meer mensen om de Fryske wateren schoon te maken (en te houden!). In 2023 is er maar liefst 854 kilometer aan grachten, kanalen, sloten, meren, bermen en oevers schoongemaakt. Dat willen we dit jaar weer evenaren! Kijk hier hoe Skjin Wetter in zijn werk gaat.

Vooraanmelden kan hier!

Microplastics: wat in ons water komt, kan er niet altijd weer uit

Afval in het milieu vergaat niet zomaar, plastic vergaat zelfs helemaal nooit… Dit zwerfvuil is slecht voor natuur, dier en mens: het kan de bodem vervuilen en dieren eten het op of raken er in verstrikt. Zwerfafval wordt daarnaast meegevoerd met de wind en blijft vaak hangen aan de slootkant of waait het water in. Veel ervan belandt dus in sloten, grachten, meren, kanalen en rivieren. Na verloop van tijd breekt het af tot microplastics en komt het terecht in ons drinkwater.

Onze Friese wateren lijken misschien schoon, maar is het eigenlijk wel zo schoon? Er zitten veel dingen in die er niet thuishoren. Wat wij thuis met ons water doen heeft effect op de waterkwaliteit van ons oppervlaktewater. Want alles wat erin komt, kan er niet altijd heel makkelijk weer uit, omdat de waterzuivering niet alles wat wij in het riool gooien kan zuiveren. De keuzes die jij thuis maakt hebben dus effect op de kwaliteit van ons water.

​Wat drop jij in het riool?​

Denk bijvoorbeeld aan onze kledingkeuzes: synthetische kleding laat microplastics vrij in de wasmachine, katoenen kleding is dan een betere keuze. Of medicijnen die we niet meer gebruiken, worden vaak door het toilet gespoeld, maar deze kunnen niet uit het water gezuiverd worden. Het beste is om oude medicijnen terug te brengen bij de apotheek. En wat veel mensen ook niet weten is dat in veel verzorgingsproducten zoals shampoo en tandpasta ook microplastics zitten. Bewust kiezen voor producten zonder microplastics is niet alleen beter voor het water, maar ook voor onze gezondheid. Dus wat drop jij eigenlijk in het riool?

Theaterlessen Skjin Wetter

Naast de opruimacties zijn er ook educatieve theaterlessen voor het voortgezet onderwijs (klas 1 en 2). Deze worden verzorgd door Theater Smoar en zijn bedoeld voor het voortgezet onderwijs. Ze worden geheel kosteloos aangeboden door Wetterskip Fryslân. In de theaterlessen leren leerlingen op een humoristische en interactieve manier over de gevolgen van zichtbare én onzichtbare verontreiniging van het oppervlaktewater.

skjin wetter
Henk Brinkman

Het water en de oevers in Grou zijn weer een stukje schoner

/in , , , , /door

Grou / Fryslân – is weer een stuk schoner na de actieweek van Skjin Wetter. Van 7 t/m 14 oktober hebben 79 Friese organisaties meegeholpen om oevers, kanalen, grachten, sloten en zelfs het wad op te ruimen. Ook in Grou werden de oevers een flink stuk schoner, mede door inzet van een aantal inwoners uit het dorp en van de suppers van SUPAway.

Er is in totaal 854 kilometer schoongemaakt! Deze opruimacties vonden plaats in negen gemeenten in Fryslân. Het doel van de actie is om zoveel mogelijk zwerfafval op te ruimen én bewustwording te creëren bij de inwoners van Fryslân. Door het zwerfafval in onze omgeving op te ruimen, kan het via de afvalscheiding weer gebruikt worden als grondstof voor nieuwe producten. Daarom is het zo belangrijk dat we opruimen.

Zwerfaval

De opruimacties in de week van Skjin Wetter vonden plaats in de gemeenten Dantumadiel, De Fryske Marren, Harlingen, Leeuwarden, Noardeast-Fryslân, Smallingerland, Súdwest-Fryslân, Tytsjerksteradiel en Waadhoeke. Skjin Wetter is een initiatief van deze negen gemeenten, Wetterskip Fryslân en de Friese Milieu Federatie (FMF). Lemke Statema, projectleider van Skjin Wetter, benadrukt waarom initiatieven zoals Skjin Wetter zo belangrijk zijn: “Jaarlijks komt er 50 miljoen kilo zwerfafval in onze natuur en leefomgeving terecht. Dat komt neer op zo’n 3 kilo per inwoner, en deze getallen gaan alléén over Nederland! Dat is gigantisch veel en laat zien dat acties als Skjin Wetter hard nodig zijn.” De organisatie kijkt terug op een geslaagde zevende editie van Skjin Wetter en is erg blij met de inzet van alle vrijwilligers die hebben meegeholpen afgelopen week. De actieweek van Skjin Wetter laat zien wat de kracht van samenwerken is. De inspanning van alle vrijwilligers is een belangrijke stap richting een moai skjin Fryslân!

Afval als grondstof

Dit jaar stond Skjin Wetter in het teken van ‘Afval als Grondstof’. Want, eigenlijk zouden afval en zwerfafval niet mogen bestaat. Veel van ons afval heeft nog waarde: gebruiksvoorwerpen die we weggooien kunnen vaak prima gerepareerd worden en verpakkingen kunnen opnieuw gebruikt worden door upcycling of recycling. Lemke Statema vertelt:“Opruimen is enorm nuttig, want ieder stuk afval wat opgeruimd wordt, komt weer terecht in de nascheiding bij de Omrin, waardoor er weer nieuwe producten mee kunnen worden gemaakt.” Toch blijft voorkomen beter dan genezen, Lemke deelt enkele tips om zwerfafval zoveel mogelijk te voorkomen: “Begin bij jezelf door bewust te zijn van je consumptiegewoonten. Vermijd wegwerpverpakkingen waar mogelijk, recycle, hergebruik en repareer. Doe mee aan lokale opruimacties en moedig anderen aan hetzelfde te doen. Samen kunnen we een groot verschil maken.”

Feestelijke afsluiting in Leeuwarden

Op zaterdag 14 oktober vond de centrale afsluiting van Skjin Wetter plaats in Leeuwarden. Kinderburgemeester Levi Silvijn voer samen met de duikers met het bootje Jiskevlet naar de Prinsentuin, onder begeleiding van een grote groep vrijwilligers op SUP’s, in kano’s en volgboten. Hier verzorgden wethouder Gijs Jacobse van de gemeente Leeuwarden, Monique Plantinga van het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân, Froukje Hernamdt van Natuurmuseum Fryslân en projectleider Lemke Statema van Skjin Wetter de afsluiting van deze succesvolle editie van Skjin Wetter.

Deze afsluiting betekende ook een start van de tentoonstelling ‘De Grote ZooiZee’, die werd geopend door Froukje Hernamdt, de directrice van het museum. De tentoonstelling was afgelopen zaterdag te bezoeken voor alle deelnemers van Skjin Wetter. De deelnemers konden hun meest kostbare, opvallendste of waardevolle vondst meenemen naar het Natuurmuseum. Hier staat namelijk een Skjin Wetter Juttershuisje. Dit huisje is inmiddels gevuld met verschillende ‘schatten’. Zo brachten de duikers een terraslamp en een accu van een elektrische fiets.

Educatie

Naast de opruimacties hebben 30 klassen van het voortgezet onderwijs een interactieve theaterles gevolgd. Tijdens de show ‘Mister Greenman’ werden leerlingen op een interactieve en humoristische manier voorgelicht over de waarde van ons afval. Deze lessen werden aangeboden door Wetterskip Fryslân.

Alle deelnemende partijen in de gemeente Leeuwarden: OSG Piter Jelles de Brêge Praktijkonderwijs, CSG Comenius Zamenhof Praktijkschool, Scouting bij Nacht Doorman, Grou2030, SUP Skool Leeuwarden, SUP Loods Leeuwarden, CSG Comenius Mariënburg, Scouting de Esdoorn, Waterscouts Duco van Martena, SUP Away, Rondvaart Praamverhuur Leeuwarden, Partij voor de Dieren, ROOD Socialistiche Jongeren, Kanovereniging de Hydronauten en de Lionsclub Leeuwarden. Lions Nederland doen samen met de Uni van Waterschappen mee aan een jaarlijks opruimevenement om zwerfafval tegen te gaan. Dit jaar had de Friese tak besloten om aan te sluiten bij Skjin Wetter.