Thijmen Feddes Haagsma

Neem nu een tijdreis naar de dramatische molenbrand in Grou(w) van 1885

Grou – Tijdreizen naar het leven in steden en dorpen zoals Grou(w) tussen 1500 en 1885 is vanaf nu online mogelijk. Zo zijn de aantekeningen van Thijmen Nationdes Haagsma (1828-1900), die waagmeester in Grou was, digitaal doorzoekbaar gemaakt. Zijn verhaal werd jaren geleden verworven door het Historisch Centrum Leeuwarden en nu  hier online te lezen.

Vanaf vandaag is het mogelijk om alles over moord en branden in Grou te lezen, want er zijn 207 kroniekteksten, waarvan 77 pagina’s over Grou, online gezet op kronieken.transkribus.eu. De handschriften zijn gescand en via transcripties en tekstherkenning integraal doorzoekbaar en voor iedereen toegankelijk gemaakt.

Waagmeester

* Het Historisch Centrum Leeuwarden verwierf  foto’s en notitieboekjes met gedichtjes (soms in het Fries), kronieken en genealogieën van Thijmen Feddes Haagsma (1828-1900), kuiper en later waagmeester in Grouw. De inhoud is zeer divers: er worden gebeurtenissen in Grouw beschreven, er staan lijsten van familieleden, predikanten en grietmannen in en voor talloze gelegenheden zijn gedichtjes gemaakt.  Ook beschreef hij de molenbrand op It Grien van 8 september 1885 te Grouw. 

Dramatische gebeurtenissen

Een van de boekjes is een kroniek die begint in 1840 bij de abdicatie van Koning Willem I. Zowel de Leeuwarder kermis komt aan de orde als de oorlogen in Afrika tegen de Zoeloes. Er staan veel dramatische gebeurtenissen tussen zoals branden en overlijdens, bijvoorbeeld dat ene Jelle de Groot uit Gorredijk in Transvaal (Boerenoorlog) door een krokodil is gedood.

Brand korenmolen De Hoop

Maar ook vrolijke momenten worden beschreven zoals in juni 1890: “groot is de ansjovis vangst”. In de gedichtjes besteedt Haagsma veel aandacht aan de korenmolen ‘De Hoop’ van molenaar Wijbe van der Leest die in korte tijd twee maal is afgebrand. De bevolking van Grouw vond dat Van der Leest de molen op een onverantwoordelijke manier had laten draaien en achtte hem aansprakelijk voor de branden. Toen de molen voor de tweede keer was afgebrand was de maat vol. De producten van Van der Leest werden geboycot en hij zag zich genoodzaakt om te verhuizen. De gebeurtenissen werden breed uitgemeten in de landelijke pers. Een fragment van het gedicht van Thijmen Haagsma:

De Molebrand 8 sept. 1885 te Grouw
Het geen door velen werd verwacht
Is werkelijk geschied
Toen d’ achtsten van septembernacht
’t Zich zien en horen liet:
Toen zoo op eens de stemme klonk
De molen is in brand,
En ’t licht van ’t vuur naar buiten blonk
Ras vloog uit elken kant
Het was een schrik voor arm en rijk
Een zoo ontzettend vuur
’t Was aan een heldren dag gelijk
En dat in ’t nacht’lijk uur
Hoe groot een vuurwerk wezen moog
En zich haar licht verspreid,
’t Steeg nooit met zulk een gloed omhoog
En groter hittigheid,
Dan toen de molen stond in brand:
Grouw scheen in vuur en vlam:
Ook rees de vraag toen door welks hand
Het zoo aan ’t branden kwam!

  • Bron Tekst : Historisch Archief Leeuwarden  – Foto’s Dorpsarchief Grou

Tresoar heeft voor het nationale digitaliseringproject Chronicling Novelty een groot aantal Friese kronieken geleverd zoals de 77 pagina’s tellende geschriften van Thijmen Feddes Haagsma en financieel bijgedragen om een aantal hiervan te kunnen digitaliseren. Zie hier welke Friese kronieken er digitaal te doorzoeken zijn. Meer informatie lees je op: chronicling-novelty.com

It grutte Sint Piter ferhaleboek

Heb jij ook zo’n zin om ‘It grutte Sint Piter ferhaleboek’ te lezen?

Grou – Tijdens het foarpriuwke in hotel restaurant Oostergoo is vanavond ‘It grutte Sint Piter ferhaleboek’ officieel gepresenteerd. Vertegenwoordigers van de basisscholen, de kinderopvang en illustrator Marijn van der Wateren namen de eerste exemplaren van de voorzitter van het Sint Piterkomitee in ontvangst.

Het was een feestelijk avond die werd opgeluisterd met live gezonden vrolijke Sint Piter liedjes. Daarna volgde de presentatie van het nieuwe Sint Piter verhalenboek, door uitgever Eddy van der Noord van uitgeverij Louise. 

Het Friestalige boek zit boordevol verhalen die geschikt  zijn om voor te lezen aan de kleinsten of zelf te lezen door kinderen vanaf een jaar of 10. Maar ook voor volwassenen is het een feest van herkenning.

Schrijvers en illustratoren

De verhalen die geschreven zijn gaan over Sint Piter, Aldemar, een zeearend en het Sint Piterfeest. De schrijvers die meegewerkt hebben zijn: – Hendrika Vis- de Ruiter – Lida Dijkstra – Vera Damhuis – Paul van Dijk en Elizabeth Vogelzang. Ook staan er een aantal gedichten in geschreven door oud-Grouster Syds Wiersma.

De iIllustraties zijn gemaakt door: – Linda de Haan – Marijn van der Wateren en Vera Damhuis

Het nieuwe Sint Piter verhalenboek dat door verschillende donaties / subsidies is mogelijk gemaakt is vanaf woensdag 7 februari te koop in de Sint Pitersjop in de Regiobank en de Bruna en je kunt hem lenen in de bibliotheek.

deelkast

(video) Wie heeft er in Grou plek voor een deelkast?

De buurtkoelkast aan It Fjild in Grou staat er inmiddels als zo’n kleine twee jaar. Later kwam er dankzij nauwe samenwerking met het Dorpenteam van Amaryllis een tweede buurtkoelkast in de Roerdompstraat bij. Wekelijks maakt vrijwilliger Paula Prins in weer en wind een ronde op haar fiets om de Fildfridge en de Roerdompfridge bij te vullen. Ruim 25 gezinnen maken gebruik van deze sociale voorziening in Grou. “Maar het is echter niet alleen voor mensen met een smalle beurs maar voor alle inwoners van Grou die een duurzame bijdrage willen leveren aan de samenleving in ons dorp.”

Misverstand 

“Het is dus echt een misverstand dat de goederen in de deelkasten alleen bedoeld zijn voor ‘arme’ dorpsbewoners, die geen geld hebben voor boodschappen. Iedereen kan goederen doneren of meenemen. Duurzaamheid staat hierbij voorop, zodat we als inwoners van Grou geen spullen weggooien die over zijn. Let bij doneren wel op de uiterste houdbaarheidsdatum van verse producten”, wil Paula Prins benadrukken. “We hopen dat er meer inwoners van Grou open staan om een deelkast te plaatsen.”

Het idee van de koelkasten voor duurzaam algemeen gebruik kwam van Sietse van der Meer van Grou2030. Deze bieden niet alleen een oplossing tegen voedselverspilling, maar dient ook als een duurzaam initiatief voor de hele gemeenschap.

Beheerders

Zowel in de voortuin aan It Fjild als in de Roerdompstraat staat een deelkoelkast, waar iedereen welkom is om iets te nemen wat ze nodig hebben of iets achter te laten voor anderen. Naast gekoelde producten is er ruimte voor non-food artikelen zoals maandverband, tandenborstels en shampoo. “De deelkast aan It Fjild is ook een officieel Menstruatieproducten Uitgiftepunt (MUP)”, laat beheerster Martine Dollée weten. Samen met Okke de Boer zorgt ze ervoor dat de deelkast goed gevuld blijft en er netjes bij staat. Voor de Roerdompfridge zijn Jolanda en Eduard daar verantwoordelijk voor. Deze week werd de houten kast om deze fridge mede met behulp van een vrijwilliger weer netjes in orde gemaakt. In Irnsum is Antje Loorbach op de Terp beheerster van de Buurtkast.

Sociale ondernemers

Het mooie is dat ook ondernemers uit het dorp betrokken zijn bij dit project. Zo doneren Yn’e Sinne Farm en Het Vers Atelier wekelijks groente voor de koelkast en vlees voor in het vriesvak. “De levensmiddelen kopen we bij de lokale supermarkt Poiesz. We houden ons ook aanbevolen voor de zegeltjes van deze supermarkt”, laat Paula Prins weten.

Meer deelkasten

De deelkasten zijn inmiddels te vinden in heel Friesland en ook in buurdorp Jirnsum. “Maar het zou mooi zijn als er in Grou plek is voor meer van zulke deelkasten.” Paula is trots op de beheerders van de Roerdompfridge, Fjildfridge en Terp in Irnsum, die er met hun aanhoudende inzet voor zorgen dat de kasten bereikbaar zijn voor Grousters en Jirnsumers die zich op een duurzame manier willen inzetten voor hun dorp. “We zijn iedereen dankbaar die meegewerkt heeft om deze koelkasten te realiseren en draaiende te houden.”

Ook een deelkast?

Wil je als inwoner van Grou ook een deelkast verzorgen of in je tuin hebben? Neem dan contact op met Grou2030 en klik hier om het contactformulier in te vullen.

Het project van de deelkoelkasten is mede mogelijk gemaakt door Amaryllis, Grou2030, Buurvrouw & Buurvrouw, Bloeizone Grou, Stipe en vele vrijwilligers.