Neem nu een tijdreis naar de dramatische molenbrand in Grou(w) van 1885

Grou – Tijdreizen naar het leven in steden en dorpen zoals Grou(w) tussen 1500 en 1885 is vanaf nu online mogelijk. Zo zijn de aantekeningen van Thijmen Nationdes Haagsma (1828-1900), die waagmeester in Grou was, digitaal doorzoekbaar gemaakt. Zijn verhaal werd jaren geleden verworven door het Historisch Centrum Leeuwarden en nu  hier online te lezen.

Vanaf vandaag is het mogelijk om alles over moord en branden in Grou te lezen, want er zijn 207 kroniekteksten, waarvan 77 pagina’s over Grou, online gezet op kronieken.transkribus.eu. De handschriften zijn gescand en via transcripties en tekstherkenning integraal doorzoekbaar en voor iedereen toegankelijk gemaakt.

Waagmeester

* Het Historisch Centrum Leeuwarden verwierf  foto’s en notitieboekjes met gedichtjes (soms in het Fries), kronieken en genealogieën van Thijmen Feddes Haagsma (1828-1900), kuiper en later waagmeester in Grouw. De inhoud is zeer divers: er worden gebeurtenissen in Grouw beschreven, er staan lijsten van familieleden, predikanten en grietmannen in en voor talloze gelegenheden zijn gedichtjes gemaakt.  Ook beschreef hij de molenbrand op It Grien van 8 september 1885 te Grouw. 

Dramatische gebeurtenissen

Een van de boekjes is een kroniek die begint in 1840 bij de abdicatie van Koning Willem I. Zowel de Leeuwarder kermis komt aan de orde als de oorlogen in Afrika tegen de Zoeloes. Er staan veel dramatische gebeurtenissen tussen zoals branden en overlijdens, bijvoorbeeld dat ene Jelle de Groot uit Gorredijk in Transvaal (Boerenoorlog) door een krokodil is gedood.

Brand korenmolen De Hoop

Maar ook vrolijke momenten worden beschreven zoals in juni 1890: “groot is de ansjovis vangst”. In de gedichtjes besteedt Haagsma veel aandacht aan de korenmolen ‘De Hoop’ van molenaar Wijbe van der Leest die in korte tijd twee maal is afgebrand. De bevolking van Grouw vond dat Van der Leest de molen op een onverantwoordelijke manier had laten draaien en achtte hem aansprakelijk voor de branden. Toen de molen voor de tweede keer was afgebrand was de maat vol. De producten van Van der Leest werden geboycot en hij zag zich genoodzaakt om te verhuizen. De gebeurtenissen werden breed uitgemeten in de landelijke pers. Een fragment van het gedicht van Thijmen Haagsma:

De Molebrand 8 sept. 1885 te Grouw
Het geen door velen werd verwacht
Is werkelijk geschied
Toen d’ achtsten van septembernacht
’t Zich zien en horen liet:
Toen zoo op eens de stemme klonk
De molen is in brand,
En ’t licht van ’t vuur naar buiten blonk
Ras vloog uit elken kant
Het was een schrik voor arm en rijk
Een zoo ontzettend vuur
’t Was aan een heldren dag gelijk
En dat in ’t nacht’lijk uur
Hoe groot een vuurwerk wezen moog
En zich haar licht verspreid,
’t Steeg nooit met zulk een gloed omhoog
En groter hittigheid,
Dan toen de molen stond in brand:
Grouw scheen in vuur en vlam:
Ook rees de vraag toen door welks hand
Het zoo aan ’t branden kwam!

• Bron Tekst : Historisch Archief Leeuwarden  – Foto’s Dorpsarchief Grou

Tresoar heeft voor het nationale digitaliseringproject Chronicling Novelty een groot aantal Friese kronieken geleverd zoals de 77 pagina’s tellende geschriften van Thijmen Feddes Haagsma en financieel bijgedragen om een aantal hiervan te kunnen digitaliseren. Zie hier welke Friese kronieken er digitaal te doorzoeken zijn. Meer informatie lees je op: chronicling-novelty.com