Berichten

bevrijdinggroudeel4

Videoreportage bevrijding van Grou 80 jaar geleden

Grou – 80 jaar geleden was op 15 april 1945 de bevrijding van Grou. Als slotstuk presenteerde museum Hert fan Fryslân vijf jaar gelden het vierde deel van de online expositie ‘75 jaar vrijheid – Grou in Oorlogstijd’. In samenwerking met de videoredactie van Grousters.nl is de hele serie van vier video’s nog steeds online te bekijken. 

Museum Hert fan Fryslân presenteert op haar site de serie video’s die een inkijk geeft van Grou in oorlogstijd. Beeldmateriaal over verschillende thema’s komt aan bod in de expositie ‘Grou in Oorlogstijd’. Zet je geluid aan en ga 80 jaar mee terug in de tijd. De video’s zijn opgenomen en gemonteerd door videoredacteur Henk Brinkman van Grousters.nl Bekijk de video’s van Grou in Oorlogstijd.

Bekijk hier alle vier de afleveringen op rij:

Deel 1: Het dagelijks leven in Grou. Video: Press4All

Deel 2: Het raadhuis van Kropholler in Grou. Video: Press4All

Deel 3: Acties verzetsgroep in Grou. Video: Press4All

Deel 4: De bevrijding van Grou. Video: Press4All

Museum Hert fan Fryslân

Museum Hert fan Fryslân krijgt schenking en gaat weer open voor publiek

Grou – De deur van het museum ging vrijdag 7 maart al even open voor de tegenwoordig in Hengelo wonende Job Zwat. Hij doneerde afgelopen vrijdag namelijk enkele historische tijdschriften uit 1888, met de titel Tiidskrift for it Fryske Húsgezin. Andere belangstellenden kunnen in de zomermaanden juni, juli en augustus ook weer in het museum terecht, want dan opent het museum weer haar deuren voor publiek.

Job Zwat kreeg een kleine rondleiding door het museum, nadat hij de tijdschriften had overhandigd. Job Zwat die de eerste tien jaar van zijn leven in Grou woonde heeft nog altijd dierbare herinneringen aan het dorp. Hij schreef over deze tijd in Grou zelfs een boek, met de titel ‘De avonturen van Lytse Jopie’. Over dit boek gaf hij al eerder een interview aan onze redacteur Henk Brinkman.. 

Schenking

Speciaal uit Hengelo gekomen, overhandigde hij aan Gieneke Verhoeven van het Museum Hert fan Fryslân de historische tijdschriften. Deze waren ooit in het bezit van Sybren Sipke Swart, onderwijzer in Grou van 1879 tot 1885. Daarin onder andere bijdragen van prominente figuren zoals Pieter Jelles Troelstra (van 1884 tot 1925 leider van de politieke partij SDAP red.) en schrijfster Nynke van Hichtum van het boek Afkes Tiental. Ook de Grouster onderwijzer en volksschrijver Cornelis Wielsma en schrijver T.E. Halbertsma waren betrokken bij deze geschriften.

Scheepsbouwmeester

Daarnaast bracht Job Zwat een bijzonder familiealbum mee met historische foto’s en handgeschreven verhandelingen over zijn familie. Het meest markante document is een bewijs van aandeel van scheepsbouwmeester Sipke W. Zwat in het kofschip Zwaantje Kornelia. Een kofschip dat in maart 1851 op de scheepswerf in Grou werd gebouwd

Grafsteen

Daarnaast konden historische details ingevuld worden van een familiair grafsteen van Job’s voorouder, Wietze Sipke Zwat, scheepstimmerbaas van de voormalige scheepswerf waar nu de Hellingshaven is. Deze ligt opgeslagen in het museum en werd ooit bij de Hellingshaven in delen gevonden. 

Museum Hert fan Fryslân weer open

Wie meer over de Grouster historie te weten wil komen heeft daartoe de kans in de maanden juni, juli en augustus van dit jaar. Want dan gaat het museum in het oude raadhuis open voor publiek. Het museum is gehuisvest in het souterrain van het oude Raadhuis (Stationsweg 1). De ingang is aan de kant van het Oorlogsmonument (de entree van het vroegere politiebureau). Bezoektijden zijn in deze maanden op woensdag, zaterdag en zondag tussen 13:30 – 17:00 uur. Voor meer informatie kijk op www.museumhertfanfryslan.nl

Thijmen Feddes Haagsma

Neem nu een tijdreis naar de dramatische molenbrand in Grou(w) van 1885

Grou – Tijdreizen naar het leven in steden en dorpen zoals Grou(w) tussen 1500 en 1885 is vanaf nu online mogelijk. Zo zijn de aantekeningen van Thijmen Nationdes Haagsma (1828-1900), die waagmeester in Grou was, digitaal doorzoekbaar gemaakt. Zijn verhaal werd jaren geleden verworven door het Historisch Centrum Leeuwarden en nu  hier online te lezen.

Vanaf vandaag is het mogelijk om alles over moord en branden in Grou te lezen, want er zijn 207 kroniekteksten, waarvan 77 pagina’s over Grou, online gezet op kronieken.transkribus.eu. De handschriften zijn gescand en via transcripties en tekstherkenning integraal doorzoekbaar en voor iedereen toegankelijk gemaakt.

Waagmeester

* Het Historisch Centrum Leeuwarden verwierf  foto’s en notitieboekjes met gedichtjes (soms in het Fries), kronieken en genealogieën van Thijmen Feddes Haagsma (1828-1900), kuiper en later waagmeester in Grouw. De inhoud is zeer divers: er worden gebeurtenissen in Grouw beschreven, er staan lijsten van familieleden, predikanten en grietmannen in en voor talloze gelegenheden zijn gedichtjes gemaakt.  Ook beschreef hij de molenbrand op It Grien van 8 september 1885 te Grouw. 

Dramatische gebeurtenissen

Een van de boekjes is een kroniek die begint in 1840 bij de abdicatie van Koning Willem I. Zowel de Leeuwarder kermis komt aan de orde als de oorlogen in Afrika tegen de Zoeloes. Er staan veel dramatische gebeurtenissen tussen zoals branden en overlijdens, bijvoorbeeld dat ene Jelle de Groot uit Gorredijk in Transvaal (Boerenoorlog) door een krokodil is gedood.

Brand korenmolen De Hoop

Maar ook vrolijke momenten worden beschreven zoals in juni 1890: “groot is de ansjovis vangst”. In de gedichtjes besteedt Haagsma veel aandacht aan de korenmolen ‘De Hoop’ van molenaar Wijbe van der Leest die in korte tijd twee maal is afgebrand. De bevolking van Grouw vond dat Van der Leest de molen op een onverantwoordelijke manier had laten draaien en achtte hem aansprakelijk voor de branden. Toen de molen voor de tweede keer was afgebrand was de maat vol. De producten van Van der Leest werden geboycot en hij zag zich genoodzaakt om te verhuizen. De gebeurtenissen werden breed uitgemeten in de landelijke pers. Een fragment van het gedicht van Thijmen Haagsma:

De Molebrand 8 sept. 1885 te Grouw
Het geen door velen werd verwacht
Is werkelijk geschied
Toen d’ achtsten van septembernacht
’t Zich zien en horen liet:
Toen zoo op eens de stemme klonk
De molen is in brand,
En ’t licht van ’t vuur naar buiten blonk
Ras vloog uit elken kant
Het was een schrik voor arm en rijk
Een zoo ontzettend vuur
’t Was aan een heldren dag gelijk
En dat in ’t nacht’lijk uur
Hoe groot een vuurwerk wezen moog
En zich haar licht verspreid,
’t Steeg nooit met zulk een gloed omhoog
En groter hittigheid,
Dan toen de molen stond in brand:
Grouw scheen in vuur en vlam:
Ook rees de vraag toen door welks hand
Het zoo aan ’t branden kwam!

  • Bron Tekst : Historisch Archief Leeuwarden  – Foto’s Dorpsarchief Grou

Tresoar heeft voor het nationale digitaliseringproject Chronicling Novelty een groot aantal Friese kronieken geleverd zoals de 77 pagina’s tellende geschriften van Thijmen Feddes Haagsma en financieel bijgedragen om een aantal hiervan te kunnen digitaliseren. Zie hier welke Friese kronieken er digitaal te doorzoeken zijn. Meer informatie lees je op: chronicling-novelty.com