Berichten

Rien van Schaick molenaar Lege Midden Borgmolen de Burd Grou. Foto: Press4All

(video) Weinig wind bij Friese Molendag op de Burd bij Grou

Grou / Video – De molenaars van Stichting Poldermolens De Lege Midden stelden zaterdag 14 mei hun molen in Akkrum en de Borgmolen op eiland de Burd open ter bezichting. Molenaar Rienk van Schaick was aanwezig tijdens de Friese Molendag om belangstellenden over de molen en het vak van molenaar te vertellen. Helaas was er te weinig wind om de molen draaiend in actie te zien.

Het is weer feest tijdens de Nationale Molendag 2022! Honderden molens openen hun deuren en draaien op 14 en 15 mei. Dit jaar bestaat het Gilde van Vrijwillige Molenaars 50 jaar en daarom is 2022 het Jaar van de Molenaar. Extra bijzonder dus om een molenaar te bezoeken. 

Friese Molendag

Molenaar Rien van Schaik deed vandaag een oproep aan mensen om molenaar te worden. “De meeste molenaars zijn ouder dan zestig jaar, daarom zoeken we nieuwe liefhebbers tussen de dertig en veertig jaar die het boeiende vak van molenaar willen leren.”

Friese Molendag de Burd Grou

Molen de Bird op de Burd bij Grou. Dronefotografie in Friesland : Press4All

De Bird

De Bird werd gebouwd in de achttiende eeuw, maar het exacte bouwjaar is onbekend. De molen komt echter al voor op een kaart uit 1718. De Bird werd geplaatst voor de bemaling van polder De Burd, de voormalige Koopmanspolder. Tot wanneer deze spinnenkopmolen als zodanig dienst deed is eveneens niet bekend, maar in 2004 was hij zo vervallen dat hij gedeeltelijk werd afgebroken. De voormalige gemeente Boarnsterhim, die de molen in eigendom had, besloot daarop tot restauratie, waarbij niet alleen de molen werd teruggeplaatst, maar ook de waterloop werd gerestaureerd. In november 2005 was de restauratie voltooid. Sindsdien doet De Burd dienst als hulpgemaal. Op 10 mei 2008 werd de molen officieel geopend.

Molens op eiland de Burd

De Haansmolen op de nieuwe locatie op eiland De Burd nabij Grou. Foto: Press4All

De Haansmole

De Haansmole is gebouwd in 1895 en gerestaureerd in 2007. Dit is ook een Spinnenkopmolen en had tevens de functie van poldermolen. De ondertoren is gedekt met dakpannen en de kap met houten delen. De molen bemaalde voorheen de Gallelannen.

Vanouds was de molen gelegen aan de Haanskrite, op de hoek van de Pikmar en het Prinses Margrietkanaal. In de nacht van 9 op 10 januari 2004 werd deze molen slachtoffer van een nogal bizar ongeval. Een uit de koers gelopen binnenvaarttanker liep op de wal en overvoer daarbij de molen, die als gevolg vrijwel geheel werd vernield. Duidelijk werd dat de herbouw op een andere locatie moest plaatsvinden. Stichting De Fryske Mole had al eerder voorstellen hiertoe gedaan. Herbouw vond plaats aan de noordwestkant van het eiland De Bird, bij de inham van de Biggemar. Met een nieuw bovenhuis en een houten as werd de molen op 1 oktober 2007 op zijn nieuwe locatie geplaatst.

Borgmolen op de Burd bij Grou 14 mei 2022. Dronefoto Friesland Press4All

Borgmolen op de Burd bij Grou 14 mei 2022. Dronefoto Friesland Press4All

De Borgmolen

Dit is één van de weinige achtkantige molens rond Grou en Earnewâld en bemaalde de polder De Nije Borgkrite. Het is een monnikmolen. Door de herkaveling van De Burd is er een elektrisch gemaal geplaatst en is de molen sinds 1954 niet meer maalvaardig. De molen heeft een grenen achtkant, gedekt met riet en met stenen veldmuren.  De kap is gedekt met riet. Door het dempen van de boezemsloot klonk de grond sterk in en kwam de molen steeds schever te staan. In 2008 is de molen gerestaureerd en 500 meter verplaatst.

De molens zijn ondergebracht in de Stichting Poldermolens De Lege Midden en op afspraak te bezoeken.

Bron Historische teksten: Rijksmonumenten / Wikipedia

 

Borgmolen Burd Grou Friese Molendag 2022

(video) Borgmolen Grou draait op 10e Friese Molendag

Grou / Video – De molenaars van Stichting Poldermolens De Lege Midden hopen komende zaterdag 14 mei genoeg wind in de zeilen te hebben om de Borgmolen op eiland de Burd te laten draaien. Molenaar Rienk van Schaik zal aanwezig zijn om belangstellenden over de molen en het vak van molenaar te vertellen. 

Het is weer feest tijdens de Nationale Molendag 2022! Honderden molens openen hun deuren en draaien op 14 en 15 mei. Dit jaar bestaat het Gilde van Vrijwillige Molenaars 50 jaar en daarom is 2022 het Jaar van de Molenaar. Extra bijzonder dus om een molenaar te bezoeken. 

Friese Molendag

Dus iedereen van jong tot oud is welkom op deze unieke monumentale Friese Molendag, waar wind en geschiedenis hand in hand gaan. De borgmolen is van 14:00 – 16:00 te bezichtigen. Eventueel water afmalen vindt plaats bij genoeg wind. Naast Borgmolen zijn er nog twee andere molens op het eiland. Dat zijn de Haansmolen en molen de Bird.

Friese Molendag de Burd Grou

Molen de Bird op de Burd bij Grou. Dronefotografie in Friesland : Press4All

De Bird

De Bird werd gebouwd in de achttiende eeuw, maar het exacte bouwjaar is onbekend. De molen komt echter al voor op een kaart uit 1718. De Bird werd geplaatst voor de bemaling van polder De Burd, de voormalige Koopmanspolder. Tot wanneer deze spinnenkopmolen als zodanig dienst deed is eveneens niet bekend, maar in 2004 was hij zo vervallen dat hij gedeeltelijk werd afgebroken. De voormalige gemeente Boarnsterhim, die de molen in eigendom had, besloot daarop tot restauratie, waarbij niet alleen de molen werd teruggeplaatst, maar ook de waterloop werd gerestaureerd. In november 2005 was de restauratie voltooid. Sindsdien doet De Burd dienst als hulpgemaal. Op 10 mei 2008 werd de molen officieel geopend.

Molens op eiland de Burd

De Haansmolen op de nieuwe locatie op eiland De Burd nabij Grou. Foto: Press4All

De Haansmole

De Haansmole is gebouwd in 1895 en gerestaureerd in 2007. Dit is ook een Spinnenkopmolen en had tevens de functie van poldermolen. De ondertoren is gedekt met dakpannen en de kap met houten delen. De molen bemaalde voorheen de Gallelannen.

Vanouds was de molen gelegen aan de Haanskrite, op de hoek van de Pikmar en het Prinses Margrietkanaal. In de nacht van 9 op 10 januari 2004 werd deze molen slachtoffer van een nogal bizar ongeval. Een uit de koers gelopen binnenvaarttanker liep op de wal en overvoer daarbij de molen, die als gevolg vrijwel geheel werd vernield. Duidelijk werd dat de herbouw op een andere locatie moest plaatsvinden. Stichting De Fryske Mole had al eerder voorstellen hiertoe gedaan. Herbouw vond plaats aan de noordwestkant van het eiland De Bird, bij de inham van de Biggemar. Met een nieuw bovenhuis en een houten as werd de molen op 1 oktober 2007 op zijn nieuwe locatie geplaatst.

De Borgmolen op eiland De Burd bij Grou

De Borgmolen op eiland De Burd bij Grou. Foto: Press4All

De Borgmolen

Dit is één van de weinige achtkantige molens rond Grou en Earnewâld en bemaalde de polder De Nije Borgkrite. Het is een monnikmolen. Door de herkaveling van De Burd is er een elektrisch gemaal geplaatst en is de molen sinds 1954 niet meer maalvaardig. De molen heeft een grenen achtkant, gedekt met riet en met stenen veldmuren.  De kap is gedekt met riet. Door het dempen van de boezemsloot klonk de grond sterk in en kwam de molen steeds schever te staan. In 2008 is de molen gerestaureerd en 500 meter verplaatst.

De molens zijn ondergebracht in de Stichting Poldermolens De Lege Midden en op afspraak te bezoeken.

Bron Historische teksten: Rijksmonumenten / Wikipedia

 

Rapport vaarweg Drachten via Hegewarren naar Prinses Margrietkanaal Drachten.

Vraagtekens bij noodzaak vaarweg tussen Drachten en Grou voor klasse V schepen

Grou – Onder de titel ‘Varen is Vooruitzien’ presenteerde de Smallingerlandse politieke partij ELP een eigen onderzoeksrapport. Het onderwerp is de haalbaar- en wenselijkheid van een nieuwe vaarweg die de haven van Drachten vanaf het Prinses Margrietkanaal beter bereikbaar maakt.

Dit grote kanaal zal dwars door de Hegewarren en de Burd moeten lopen. Twee belangrijke ecologische gebieden. Volgens de ondertitel van het rapport ging ELP ‘op zoek naar een eerlijk verhaal’. In haar conclusie zet ELP vraagtekens bij de noodzaak om een eventuele nieuwe vaarweg geschikt te maken voor klasse V schepen. Tevens vraagt het zich af waarom er nauwelijks naar de mening van de inwoners van Smallingerland is gevraagd.

Het Prinses Margrietkanaal is onderdeel van het Europees netwerk van de grootste binnenvaartschepen. De vaarweg naar de haven van Drachten is op dit moment niet geschikt voor deze grote schepen. De aanleg van nieuwe vaarweg moet deze geschikt maken voor Klasse Va schepen. Dit zijn vrachtboten van maximaal 110 meter lang en 11,4 meter breed.

Varianten

Het co-creatieteam Hegewarren, bestaande uit 17 betrokkenen in en rond het gebied, heeft in opdracht van Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en Gemeente Smallingerland verschillende alternatieven voor de toekomst van de Hegewarren ontwikkeld. Als resultaat bood het team op 7 oktober 2021 twee voorkeursalternatieven aan: ‘Polderaquarel’ en ‘Open en Natuurlijk’. Uiteindelijk is besloten de voorlichting over de ontwikkeling van de Hege Warren in de eerste maanden van 2022 te bespreken en die van de vaarweg in de zomer van 2022 nader toe te lichten.

Financiële haalbaarheid

In het nieuwe rapport van ELP komt de financiële haalbaarheid van de nieuwe vaarweg aan de orde. Zo concluderen ze: Financiële onderbouwing voor de toezegging van de ondernemers om per kilo vracht een heffing te betalen is door het uitvallen van ruim 40% aanvoer van Kijlstra beton op losse schroeven komen te staan! *

Daarnaast twijfelt ELP er aan of bij de raming om het gehele traject Klasse V geschikt te maken, ook de verbreding van het oude traject vanaf de Hooidammen en de Industriehaven Drachten is meegenomen.

Knelpunten

Verder meent ELP dat huidige industriehaven van Drachten niet geschikt is voor de klasse Va schepen. De huidige beschoeiing van de oude haven is in dermate slechte staat dat deze niet geschikt is voor Klasse V schepen maar ook de diepgang in de haven zal moeten worden aangepast. Wat deze extra kosten gaan bedragen is niet bekend maar zal zeker enkele miljoenen met zich mee brengen.* Vervolgens worden er in het rapport nog een viertal knelpunten op het traject benoemd, die de aanleg van de vaarverbinding kunnen bemoeilijken.

Veiligheid

Eén van de punten waar volgen ELP zeker aandacht aan besteedt moet worden is de vaarspanning tussen beroepsvaart en recreatief varen. Er zijn gelukkig weinig zware ongelukken op de route Drachten – Prinses Margrietkanaal, maar op het Prinses Margrietkanaal zelf zijn de laatste jaren toch wel enkele vervelende ongelukken gebeurd met enerzijds recreatievaart en anderzijds klasse V-schepen, zelfs met slachtoffers. Ook hebben daar meerdere aanvaringen met bruggen en zelfs een recreatiewoning plaatsgevonden.*

Optimale vaarverbinding

ELP is nog steeds voorstander van een optimale vaarverbinding. En de aanleg van deze vaarweg is bespreekbaar. Wel moet er voldoende draagvlak en financiële haalbaarheid zijn, zonder extra financiële belasting voor de inwoners van de gemeente Smallingerland. Een lacune in de hele discussie is, dat er nooit naar de mening van de inwoners van Smallingerland gevraagd is. Deze komt in de discussie tot nu toe nauwelijks naar voren. 

Vaarsnelweg NEE

Dit in tegenstelling tot het duidelijke standpunt, tegen de aanleg van de vaarweg, van diverse partijen in en rondom Grou. Bij natuurverenigingen is weinig enthousiasme voor een kanaal via de Hege Warren en door de Burd. Ook vanuit het dorp Grou, gemeente Leeuwarden en de vele recreanten welke gehuisvest zitten op de Hegewarren is er geen draagvlak voor dit plan.

Polderaquarel

‘Vaarweg Burd/Hegewarren Nee’ dat een samenwerkingsverband van bewoners, recreanten en natuurliefhebbers kiest voor de optie van het PolderAquarel. In het alternatief Polderaquarel wordt stapsgewijs toegewerkt naar een polder met bloem- en kruidenrijke graslanden. In ongeveer 10-20 jaar zal het waterpeil stapsgewijs worden opgezet om de vereiste verhoging van de grondwaterstand te bereiken. Het laagste deel van de polder wordt moerasnatuur. Een deel van de polder kan gebruikt worden voor extensieve landbouw. Dit alternatief kan op steun rekenen van o.a. recreatie woningeigenaren aan het Grytmansrak, buren van de Burd, Grou Breed en andere betrokkenen uit Grou.

Kruidenrijk Grasland De Burd Grou

Kruidenrijk Grasland De Burd Grou. Foto: Press4All

Het weidse polderlandschap blijft bestaan en de boer als lokale, agrarisch natuurbeheerder wordt gewaardeerd. Ook weidevogelliefhebbers hebben een voorkeur voor Polderaquarel. Al heeft de Hegewarren op zichzelf niet de kwaliteiten hét nieuwe weidevogelgebied te worden; men ziet kansen het gebied in te zetten voor nieuwe verbindingen, ter versterking van omliggende weidevogelgebieden.

* Citaten rapport ‘Varen is Vooruitzien’