Berichten

Leerling molenaar Jouke Poortman. Foto: Press4All

(video) Borgmolen Grou draait op 9e Friese Molendag

Grou / Video – De molenaars van Stichting Poldermolens De Lege Midden kregen zaterdag genoeg wind in de zeilen om de Borgmolen op eiland de Burd aan het draaien te krijgen. Leerling-molenaar Jouke Poortman vertelde belangstellenden over de molen en het vak van molenaar. 

Friese Molendag

Een groot aantal molens in Friesland draaiden hun wieken tijdens de Friese Molendag. Op eiland De Burd zijn drie werkende molens te vinden. Dat zijn naast de Borgmolen, de Haensmolen en molen de Bird. Daarnaast heeft St. Poldermolens De Lege Midden nog de Mellemolen bij Akkrum in haar beheer en Roekmole bij Goëngahuizen. Onder werkelijk stralende omstandigheden en een klein zuchtje wind draaide de Borgmolen er vrolijk op los. Om genoeg wind te vangen bonden de mannen van De Lege Midden de kenmerkende bruine doeken in de wieken. De Borgmolen is een molen die water kan malen. Helaas stond daar zaterdag toch te weinig wind voor om dat te demonstreren.

Molen de Bird op eiland de Burd nabij Grou. Foto: Press4All

Molen de Bird op eiland de Burd nabij Grou. Foto: Press4All

De Bird

De Bird werd gebouwd in de achttiende eeuw, maar het exacte bouwjaar is onbekend. De molen komt echter al voor op een kaart uit 1718. De Bird werd geplaatst voor de bemaling van polder De Burd, de voormalige Koopmanspolder. Tot wanneer deze spinnenkopmolen als zodanig dienst deed is eveneens niet bekend, maar in 2004 was hij zo vervallen dat hij gedeeltelijk werd afgebroken. De voormalige gemeente Boarnsterhim, die de molen in eigendom had, besloot daarop tot restauratie, waarbij niet alleen de molen werd teruggeplaatst, maar ook de waterloop werd gerestaureerd. In november 2005 was de restauratie voltooid. Sindsdien doet De Burd dienst als hulpgemaal. Op 10 mei 2008 werd de molen officieel geopend.

Molens op eiland de Burd

De Haensmole op de nieuwe locatie op eiland De Burd nabij Grou. Foto: Press4All

De Haensmole

De Haansmole is gebouwd in 1895 en gerestaureerd in 2007. Dit is ook een Spinnenkopmolen en had tevens de functie van poldermolen. De ondertoren is gedekt met dakpannen en de kap met houten delen. De molen bemaalde voorheen de Gallelannen.

Vanouds was de molen gelegen aan de Haanskrite, op de hoek van de Pikmar en het Prinses Margrietkanaal. In de nacht van 9 op 10 januari 2004 werd deze molen slachtoffer van een nogal bizar ongeval. Een uit de koers gelopen binnenvaarttanker liep op de wal en overvoer daarbij de molen, die als gevolg vrijwel geheel werd vernield. Duidelijk werd dat de herbouw op een andere locatie moest plaatsvinden. Stichting De Fryske Mole had al eerder voorstellen hiertoe gedaan. Herbouw vond plaats aan de noordwestkant van het eiland De Bird, bij de inham van de Biggemar. Met een nieuw bovenhuis en een houten as werd de molen op 1 oktober 2007 op zijn nieuwe locatie geplaatst.

Dronefoto Borgmolen op eiland de Burd nabij Grou

Dronefoto Borgmolen op eiland de Burd nabij Grou. Foto: Press4All

De Borgmolen

Dit is één van de weinige achtkantige molens rond Grou en Earnewâld en bemaalde de polder De Nije Borgkrite. Het is een monnikmolen. Door de herkaveling van De Burd is er een elektrisch gemaal geplaatst en is de molen sinds 1954 niet meer maalvaardig. De molen heeft een grenen achtkant, gedekt met riet en met stenen veldmuren.  De kap is gedekt met riet. Door het dempen van de boezemsloot klonk de grond sterk in en kwam de molen steeds schever te staan. In 2008 is de molen gerestaureerd en 500 meter verplaatst.

De molens zijn ondergebracht in de Stichting Poldermolens De Lege Midden en op afspraak te bezoeken.

Bron Historische teksten: Rijksmonumenten / Wikipedia

 

Subsidiegeld provincie voor onderhoud molens Grou

Grou – 64 Friese Rijksmonumenten krijgen subsidie van de provincie. Restauratie, herbestemming en onderhoud is hierdoor mogelijk. Het gaat om een totaalbedrag van 1,9 miljoen euro. Ook voor twee molens op eiland De Burd is geld beschikbaar gesteld voor onderhoud. Het betreft hier de Haensmolen en De Bird een spinnekopmolen. Het totale subsidiebedrag voor beide molens is € 12.049,-

De Haensmolen

De Haensmolen werd vermoedelijk in de achttiende eeuw gebouwd, ter bemaling van de polder de Gallelannen. Het exacte bouwjaar van deze spinnenkopmolen is echter onbekend. Het is de enige molen in Nederland met een lipvang voor het vangen (stilzetten) van de wieken.

Aanvankelijk stond de Haensmolen op de hoek van het Pikmeer en het Prinses Margrietkanaal. Op 9 januari 2004 werd hij echter door het uit de koers gelopen binnenvaartschip Renasa vrijwel geheel verwoest. Daarna werd door de provincie Friesland, die de molen in eigendom had, besloten hem te herbouwen aan de noordwestzijde van het eiland De Burd, nabij het Biggemeer. De vernieuwde Haensmolen werd op 12 mei 2008 geopend. Hij bemaalt nu een zomerpolder van 70 ha. Na de herbouw werd de molen door de provincie geschonken aan de Stichting Molens De Lege Midden.

De Bird

Spinnekopmolen De Bird. Foto: Willem Jans (cc rechtenvrij)

De Bird, ook wel de Koopmansmolen genoemd is een poldermolen en werd gebouwd in de achttiende eeuw, maar het exacte bouwjaar is onbekend. De molen komt echter al voor op een kaart uit 1718. De Bird werd geplaatst voor de bemaling van polder De Burd, de voormalige Koopmanspolder. Tot wanneer deze spinnenkopmolen als zodanig dienstdeed is eveneens niet bekend, maar in 2004 was hij zo vervallen dat hij gedeeltelijk werd afgebroken. De gemeente Boarnsterhim, die de molen in eigendom heeft, besloot daarop tot restauratie, waarbij de niet alleen de molen werd teruggeplaatst, maar ook de waterloop werd gerestaureerd. In november 2005 was de restauratie voltooid. Sindsdien doet De Bird dienst als hulpgemaal. Op 10 mei 2008 werd de molen officieel geopend.

De Borgmolen

Borgmolen – op eiland De Burd nabij Grou. Videostill: Press4All

Ook staat er nog een derde molen op De Burd, dit is de Borgmolen. Deze werd in 1895 gebouwd ter bemaling van de voormalige polder De Nije Borgkrite. Vanaf 1954 was hij niet meer maalvaardig. Als gevolg van het dempen van de boezemsloot kwam de molen steeds schever te staan en kwam het voortbestaan ervan in gevaar. In 2008 werd de molen in opdracht van de gemeente Boornsterhem, die de molen in eigendom heeft, gerestaureerd. Met die restauratie is de molen ongeveer een halve kilometer verplaatst. De molen is sindsdien weer maalvaardig.

Bron: Wikipedia