Grou – Veel vrouwen vierden de bevrijding met een zelfgemaakte ‘bevrijdingsrok’, gemaakt van in de oorlog bewaarde lapjes stof en versierd met geborduurde herinneringen. Het museum Hert fan Fryslân heeft zo’n rok in haar collectie. Deze ‘Nationale Feestrok’, is een uitvinding van de Amsterdamse verzetsvrouw Mies Boissevain-Van Lennep. Het werd een symbool voor de naoorlogse eenheidsgedachte, collectieve (rouw)verwerking en vrouwenemancipatie.
Redacteur Henk Brinkman van Grousters.nl ging samen met het museum Hert fan Fryslân op zoek naar het verhaal van die bevrijdingsrok uit Grou. Deze blijkt door de moeder van Sjoerdtsje Meester-Bruinsma uit Grou in april 1945 gemaakt.
Links de bevrijdingsrok uit collectie museum Hert fan Fryslân. Foto: Press4All
Bevrijdingsrokken
In het kader van Bevrijdingsdag 2022 speurt het Fries Verzetsmuseum naar de nog overgebleven bevrijdingsrokken in Friesland. Van de rokken en de verhalen achter de rokken wordt een presentatie gemaakt in de hal van het Fries Museum. Deze is vanaf mei gratis toegankelijk voor publiek.
Herinneringen
Zelf weet Sjoerdtsje, die toen vijf jaar was, niet heel veel meer van de bevrijding en de oorlog. “Alleen dat de mensen op straat dansten. En die ene keer dat er een vliegtuig laag overvloog in Grou en er allemaal lichtflitsen waren. Waarna mijn vader met met mij op zijn schouders naar huis rende. Ik was toen een jaar of drie en dat heeft grote indruk op mij gemaakt.”
Detail van de rok met pompeblêd. Foto: Press4All
Fryske flagge
De door moeder Leentsje Bruinsma-Ekema gemaakte rok ziet er uit als een bonte lappendeken van verschillende stukjes stof. Opvallend detail is een stuk van de Fryske flagge met de zo kenmerkende pompeblêden. “Mijn moeder heeft de gevoerde rok tijdens de bevrijding van Grou op 15 april 1945 gedragen. Later tijdens het het jubileumfeest van 25 jaar bevrijding in Grou heeft mijn dochter Hilde de rok nog gedragen. Nu is de bevrijdingsrok in het bezit van museum Hert fan Fryslân. Ik vind dat zulke voorwerpen bewaard moeten blijven voor het nageslacht.”
Koopvaardij
Pake Paul Ekema en oom Piet waren tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de koopvaardij. “Ze voeren tussen Engeland en Amerika. Het schip van pake is tijdens een bombardement onderweg naar Amerika gezonken. Gelukkig heeft hij het overleeft. Toen hij weer in Engeland arriveerde moest hij zelf zijn uniform bekostigen voordat hij weer ging varen. Oom Piet bleef na de oorlog in Engeland en trouwde daar met Joan Russel.” Met de inmiddels 100-jarig Joan heeft Sjoerdtsje nog altijd een warme band. “We zijn daar verschillende keren op vakantie geweest en schrijven regelmatig in het Engels brieven met elkaar. Joan heeft nog steeds een mooi handschrift”, vertelt Sjoerdtsje met enige trots over de nog steeds bestaande familiebanden van over Het Kanaal.
Hilde Meester (rechts) en Akke Steneker tijdens 25 jaar bevrijdingsfeest in Grou. Foto: Hilde Meester
Met de rok op de foto
In aanloop naar Bevrijdingsdag reizen journalist Lieke van den Krommenacker en fotograaf Marleen Annema door Friesland om de oorspronkelijke draagsters of hun (klein)kinderen met rok te fotograferen. Ze tekenen tevens de bevrijdingsverhalen op. Het eindresultaat is vanaf mei te zien in de hal van het Fries Museum, maar ook online via de website en social media. Heeft u een bevrijdingsrok bewaard, of kent u iemand met een bevrijdingsrok? Stuur dan een mail met naam, adres, foto en – indien bekend – het verhaal achter de rok naar communicatie@friesverzetsmuseum.nl. Of gebruik het formulier op friesverzetsmuseum.nl/bevrijdingsrok.
