dorpsmolen
Henk Brinkman

Tweede webinar dorpsmolens donderdag 29 augustus 2024

/in , , , /door

In vervolg op het webinar van woensdag 1 mei organiseert de Stienzer Energykoöperaasje U.A. (StEK) op donderdag 29 augustus 2024 van 20:00 – 21:00 uur, in samenwerking met Us Koöperaasje, nogmaals een webinar over dorpsmolens (windturbines van en voor een dorp).

“Dit doen wij, omdat wij vinden dat de provincie Fryslân meer ruimte moet bieden voor dorpsmolens in Friesland dan dat zij nu doet”, licht het bestuur van de StEK toe.

Meer dan 40 zienswijzen

Mede naar aanleiding van het vorige webinar zijn er door meer dan veertig energiecoöperaties zienswijzen ingediend bij de provincie om meer ruimte te vragen voor dorpsmolens, schrijft StEK. “Een mooie prestatie. In de reactienota noemt het College van Gedeputeerde Staten de zienswijzen een ‘duidelijk signaal’. Echter de Verordening wordt er (nog) niet door aangepast”, constateert StEK.

Het College wil eerst de trajecten van de Friese Energievisie en de Provinciale Omgevingsvisie afwachten. “Wij vinden het teleurstellend dat het College de plannen omtrent dorpsmolens opnieuw op de lange baan wil schuiven”, reageert het StEK-bestuur.

Nu ruimte maken

In een ‘urgentiebrief’ vraagt StEK aan het College en leden van Provinciale Staten, ‘nu ruimte te maken voor dorpsmolens’.  StEK vraagt collega-energiecoöperaties deze urgentiebrief te ondersteunen. “Onder het motto ‘Samen sterk(er)’ willen we er zo voor zorgen dat vanuit ons, de Mienskip, een herhaald en dringend verzoek aan de provincie wordt gedaan om meer dorpsmolens mogelijk te maken.”

Inspraak op 4 september 2024 

Daarnaast wordt de Wijzigingsverordening, waarin onder andere het oprichten van dorpsmolens wordt geregeld, en de Friese Energievisie voor het eerst behandeld in de Provinciale Staten op 4 september 2024. Voorafgaand aan deze vergadering is er de mogelijkheid om in te spreken. “Wij roepen energiecoöperaties op om van haar inspraakrecht gebruik te maken en het belang van dorpsmolens te benadrukken.”

De week daarvoor, donderdag 29 augustus om 20.00 uur, is er dus het genoemde, tweede webinar. In de eerste 30 minuten licht Stienzer Energykoöperaasje de stand van zaken en de urgentiebrief toe. Daarna kunnen deelnemers aan het webinar hier samen over van gedachten wisselen. Het webinar sluit rond 21.00 uur. Op de site van www.uskooperaasje.frl zal voorafgaand een teamslink geplaatst worden.

Henk Brinkman

Skûtsje-wedstrijden live te volgen vanaf de kade

/in , , , , , /door
Dit jaar brengt Omrop Fryslân het skûtsjesilen dichterbij het publyk dan ooit. Met de livestream kunnen mensen de wedstrijden nu ook vanaf de kade volgen, waar de livestream van Omrop Fryslân te zien is op grote schermen. Heb je geen boot om het water op te gaan? Geen zorgen, wij brengen de actie naar je toe!
Op zaterdag 3 augustus starten de skûtsjes van de SKS in Grou en Omrop Fryslân is erbij om elk moment vast te leggen, met een uitgebreid live-verslag van de wedstrijden op alle kanalen. Skûtsjesyldeskundige Eelke Dykstra levert commentaar bij de uitzending, hij wordt elke dag bijgestaan door verschillende analisten. Presentator Arjen de Boer verzorgt zowel de voor- als nabeschouwing op locatie. Onder andere zeilcoach Roelof Bouwmeester en oud IFKS-kampioen Jeroen Vos staan hem bij als side-kick.

Camera aan boord voor de beste beelden

Om de kijkers de optimale ervaring te bieden, zijn er camera’s aan boord van één van de skûtsjes. Vorig jaar werd dit voor het eerst gedaan en dit zorgde voor veel positieve reacties. “Om het gehele wedstrijdveld goed in beeld te brengen, zetten wij vanzelfsprekend onze drone in. Dit is een absolute meerwaarde voor onze kijkers.”, legt coördinator Arjen Bosselaar uit. Daarnaast zijn deze beelden ook een belangrijke basis voor het wedstrijdverslag dat later op de middag te zien is bij Omrop Fryslân.

Vertrouwd radiogeluid

Voor radioverslaggeefster Geartsje de Vries wordt het een bijzonder zeilseizoen. Zij doet dit jaar voor het laatst verslag van het skûtsjesilen. Sinds 2014 doet zij samen met Gjalt de Jong het live-verslag op radio. Dit jaar kan iedereen nog genieten van het verslag van het vertrouwde duo, maar volgend jaar zal Maaike van der Hoek het stokje van Geartsje overnemen.

Het weer met Jan Jonkman

Nieuw dit jaar is de dagelijkse weerupdate van weerman Jan Jonkman. “Met de hedendaagse weeromstandigheden is het belangrijk om een vinger aan de pols te houden. Bij het zeilen speelt het weer een cruciale rol.”, zo zegt Jan Jonkman.
Mis niks van het skûtsjesilen en volg alles live bij Omrop Fryslân. Vanaf zaterdag 3 augustus op radio, televisie en internet. Kijk voor alle informatie op Omropfryslan.nl/skutsjesilen.
skûtsje Doarp Grou
Henk Brinkman

Age Veldboom over het nut van ‘ontknikken’ van skûtsjes

/in , , , , , /door

Skûtsjes, traditionele Friese zeilschepen die oorspronkelijk werden gebruikt voor vrachtvervoer, zijn bekend om hun platte bodem en hun wendbaarheid in de ondiepe wateren van Friesland. Een aantal skûtsjes binnen de SKS kreeg in het verleden een knik in de bodem, waarbij verwacht werd dat deze scheppen sneller zouden gaan varen. Door de nieuwe regels die in 2022 ingingen lijkt het erop dat de knik geen functie meer heeft.

In de studio

Age Veldboom aan het roer van een historisch schip. Foto: Henk Brinkman / Press4all

Op maandag 5 augustus zal Age Veldboom uit Oudega (Sm., bij Earnewâld) in Hilversum in de studio spreken met Bert Haandrikman over het knikken en ontknikken van skûtsjes. Vanwege de Olympische Spelen in Parijs is Bert Haandrikman dit jaar niet op locatie in Fryslân maar blijft hij in de studio bij NPO2 in Hilversum. Age Veldboom weet vanuit zijn rol bij het Skûtsjemuseum in Earnewâld alles over de historie van het skûtsjesilen. Hij is al jaren verbonden aan Omroep Max. “Naast dat ze iemand zochten met kennis over skûtsjesilen, willen ze ook graag iemand die goed Nederlands spreekt”, laat Veldboom weten. “Zelf ben ik ook voorstander van zo autentiek mogelijke skûtsjes. Al die veranderingen gaan mij te ver. Straks willen de schippers nog aluminium masten op hun schepen. Het is historisch cultureel erfgoed. Daarom ben ik iemand die tegengas geeft.”

SKS en IFKS

Historisch gezien waren skûtsjes een cruciaal onderdeel van de Friese economie, vooral in de 19e en vroege 20e eeuw. Ze werden gebruikt om turf, zand, en andere goederen door de smalle, ondiepe kanalen en meren van Friesland te vervoeren. Tegenwoordig hebben skûtsjes vooral een culturele en recreatieve waarde. Veel van deze schepen zijn gerestaureerd en worden gebruikt voor zeilwedstrijden, zoals de beroemde jaarlijkse SKS- (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) en IFKS- (Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen) wedstrijden.

Ontknikken

Het knikken of ontknikken kent geen historische grondslag. “Het is echt een ding van deze tijd”, verzekert Age Veldboom. Recentelijk is het gunstiger geworden om de knik weg te halen. Dit komt doordat de nieuwe formule voor het berekenen van het maximale zeiloppervlak is gekoppeld aan onder andere hoe diep het schip in het water ligt. Door het ontknikken wordt de waterlijn langer en komt het schip iets minder diep in het water te liggen. Dit resulteert in betere zeileigenschappen en maakt het mogelijk om een groter zeiloppervlak te gebruiken, wat de prestaties in wedstrijden verbetert. *


Skûtsje Doarp Grou en Earnewâld op het water bij Grou finishten als eerste en tweede tijdens de openingswestrijd van het SKS-Skûtsjesilen 2023. – Actief Media

Het is een ingreep die bij meerdere skûtsjes wordt toegepast: het ‘ontknikken’. Dit jaar is het skûtsje van Woudsend ‘Klaas van der Meulen’ onder handen genomen. De skûtsjes van Grou, Leeuwarden en Akkrum zijn dat skûtsje al voorgegaan. **

Het Skûtsje Journaal is van zaterdag 3 tot en met vrijdag 16 augustus 2024 (m.u.v. zondagen), rond 17.30 uur te zien op NPO 2.

Bron citaten *  **: Omrop Fryslân