loting skûtsjesilen Grou

Traditionele loting SKS-skûtsjesilen in Grou uit de schipperspet

Grou – Skûtsjesilen is een traditie die diep geworteld is in de Friese cultuur en geschiedenis. Wat ooit begon als een vervoermiddel voor vracht op de waterwegen van Friesland en daarbuiten, is uitgegroeid tot een spannende zeilcompetitie die elke zomer vele toeschouwers trekt. De SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) organiseert deze bijzondere wedstrijden, waarbij de startvolgorde op de Veenhoop en Earnewâld wordt bepaald door een traditionele loting. Niet uit de hoge hoed, maar uit de platte schipperspet van Fokke Wijkstra.

De skûtsjes waren vroeger platbodemschepen die cruciaal waren voor het transport van goederen in en buiten de Friese regio. Maar naarmate de tijd verstreek en de transportbehoeften veranderden, kwamen deze karakteristieke schepen in de schijnwerpers te staan als zeilwedstrijdschepen. Tegenwoordig dagen de bemanningen van de skûtsjes elkaar uit tijdens de jaarlijkse SKS-wedstrijden, die beginnen in het pittoreske Grou.


De sylkeninginne en haar hofdame bij de uiteindelijke strartvolgorde zoals die in 2019 uit de pet kwam. – Foto: Henk Brinkman / Press4All

Maatje 58

Op een bruisende vrijdagavond in Grou komen de schippers samen om hun startvolgorde voor de komende wedstrijden op de Veenhoop en Earnewâld te bepalen. En daar komt de beroemde pet van Fokke Wijkstra om de hoek kijken. Die pet ligt veilig in het Fries Scheepvaartmuseum in Sneek. Daar klopt de voorzitter van de SKS elk jaar aan. Hij wil graag de museale pet van Fokke Wijkstra (1910-1990), maatje 58, mee naar Grou voor het openen van het zeilseizoen. Zonder deze pet wordt er niet gezeild. Hierin worden sinds de jaren zeventig de genummerde briefjes gedeponeerd voor de loting van de startvolgorde. Als een levende link naar het verleden, worden de loten uit de schipperspet gehaald, zoals dat al decennialang gebeurt.

Charme & Nostalgie

Deze traditie is niet alleen een eerbetoon aan de geschiedenis van het skûtsjesilen, maar voegt ook een vleugje charme en nostalgie toe aan de moderne wedstrijden. Het enthousiasme onder de deelnemers en toeschouwers is voelbaar terwijl ze wachten op hun beurt om te horen waar ze op de Veenhoop en Earnewâld mogen starten.

Cultureel erfgoed

Skûtsjesilen blijft een geliefde sport en cultureel erfgoed in Friesland. De betoverende mix van oude tradities en moderne zeilcompetitie maakt het een unieke ervaring voor iedereen die de SKS-wedstrijden bezoekt. Dus, als de schipperspet van Fokke Wijkstra weer tevoorschijn komt in Grou, weten we dat de zomer vol spanning en zeilplezier in Friesland van start gaat.

Dit artikel met foto’s is tot stand gekomen i.s.m Actief Media en mag niet door derden worden overgenomen.

Drachten en Grou strijden om de eerste plaats SKS skûtsjesilen

Strijd om SKS Kampioenschap Skûtsjesilen niet ver weg

Grou – De strijd om het SKS-Kampioenschap Skûtsjesilen is niet ver weg meer. We trappen af op zaterdag 5 augustus in Grou. Veertien dagen later wordt op vrijdag 18 augustus op de Snitser Mar bekend wie de opvolger wordt van regerend kampioen Albert Jzn Visser van Lemmer. 

De traditionele loting 

Op vrijdag 4 augustus is er traditiegetrouw in Grou de loting. Schippers, bemanningen, vrijwilligers en SKS-bestuur komen ’s avonds in de tent op het Halbertsmaplein bijeen waar de veertien schippers lootjes trekken die de startvolgorde bepalen bij de wedstrijden op De Veenhoop en bij Earnewâld. Op zaterdag 5 augustus start dan officieel het kampioenschap waarbij de skûtsjes in een lange sleep achter de sleepboot vanaf de houtstekken naar de Pikmar worden gevaren.

Op de site www.skutsjesilen.nl staan de wedstrijddata en de plaatsen waarin de skûtsjes zeilen. Tevens wordt aangegeven vanaf welke plekken het skûtsjesilen voor de toeschouwers het beste is te volgen.

Nieuwe schippers in de vloot

De vloot heeft dit seizoen twee nieuwe schippers. Sieberen van Terwisga is in november 2022 Gerhard Pietersma opgevolgd als schipper van het skûtsje van Earnewâld. Gerhard Pietersma is na negentien jaar van boord gestapt. Hij zeilt dit kampioenschap mee met Drachten waarvan zijn broer Jeroen schipper is.

Begin april 2023 is Lodewijk Jzn Meeter schipper geworden van het Philipsskûtsje d’Halve Maen. Meeter volgt Klaas Westerdijk op die tijdens de algemene ledenvergadering van de SKS op zaterdag 11 maart dit jaar te kennen gaf er na zes jaar mee te stoppen. De jonge schipper kan werk, gezin en het zeilen niet meer combineren.

Wedstrijd Terherne en Hardzeildag: later starten 

 Dit jaar valt op woensdag 9 augustus de wedstrijd bij Terherne samen met Hardzeildag. In overleg met de Koninklijke Watersportvereniging Sneek is afgesproken dat het skûtsjesilen later begint. De wedstrijd start die dag om 16.00 uur. De skûtsjes gaan om 15.00 uur het wedstrijdwater op om in te zeilen. Op dat tijdstip kan ook het publiek dat vanaf een eigen boot de wedstrijd wil volgen, een plekje zoeken achter de rode boeien rond het veld. Het tienminutenschot is om 15.50 uur.

Prijs toegangskaartje verhoogd 

De kosten voor het organiseren van wedstrijden zijn gestegen. Voor het eerst sinds jaren wordt daarom de prijs van een toegangskaartje verhoogd. Toeschouwers betalen voortaan 3 euro (was 2 euro). Er kan contant worden betaald, maar bij het merendeel van de wedstrijdcommissies kan dat ook digitaal.

Een geslaagd voorseizoen 

De skûtsjes hebben de afgelopen tijd diverse wedstrijden gezeild. Het SKS-seizoen startte op zaterdag 6 mei op De Fluezen bij Elahuizen met de traditionele Sprintwedstrijden. De Sprintwedstrijd werd gewonnen door schipper Klaas van der Meulen (Woudsend). Lemmer Ahoy (18 tot en met 20 mei) werd gewonnen door Douwe Azn Visser (Grou). Tweede werd schipper Albert Jzn Visser van Lemmer. De driedaagse wedstrijd voor skûtsjes van de SKS en IFKS en georganiseerd door wsv Zevenwolden werd voor de 39ste keer bij Lemmer gehouden.

De Waterpoortrace op 17 juni op de Snitser Mar bij Sneek werd gewonnen door Grou, met aan het helmhout Albert Dzn Visser, de zoon van schipper Douwe Azn. De Grousters namen de felbegeerde Dicky van der Werf-bokaal in ontvangst. Er stonden nog twee Vissers op het podium: Jappie Dzn Visser (Sneek) werd tweede en regerend SKS-kampioen Albert Jzn Visser (Lemmer) eindigde op de derde plek.

Grou, met Douwe Azn Visser aan het helmhout, was ook de sterkste tijdens de Foarwedstriid. Deze laatste krachtmeting van de skûtsjes werd op zaterdag 8 juli gehouden op het IJsselmeer voor de kust van Stavoren. De skûtsjes zeilden daar ter gelegenheid van het 100-jarig skûtsje van Stavoren.

Duurzaam tussen de skûtsjes 

Het skûtsjesilen is een duurzame sport. Onze schepen zeilen op de wind. We willen extra stappen zetten voor een nog schonere sport. De komende jaren gaan we aan de slag met de verduurzaming van de gemotoriseerde vloot op het wedstrijdwater. We beginnen daar dit kampioenschap al mee door RIB’s in te zetten die CO2-neutraal zijn.

Skûtsje Journaal jubileert 

 Het Skûtsje Journaal, het officiële magazine van de SKS, is dit jaar voor de vijftigste keer verschenen. In het blad interviews met de nieuwe schippers, de nieuwe bestemming van het eerste SKSkampioenskûtsje, vrouwen aan boord van skûtsjes en portretten van onze veertien schippers. Het Skûtsje Journaal is verkrijgbaar in diverse boekhandels in Friesland.

Media welkom op het water 

De dag- en weekbladen en radio- en televisiestations, doen traditiegetrouw ook dit jaar weer verslag van het SKS-Kampioenschap Skûtsjesilen. De verslaggevers en fotografen bieden we plek op onze persboten om vanaf het wedstrijdwater verslag te doen. Omrop Fryslân zendt de wedstrijden rechtstreeks uit op de radio en televisie. Er is dagelijks tijdens de wedstrijden een voor- en nabeschouwing die op locatie wordt gemaakt. Omroep Max zendt iedere dag vanuit de plaats waar de wedstrijden worden gezeild om 17.30 uur op NPO 1 het MAX Skûtsje Journaal uit. Het journaal wordt evenals vorig jaar gepresenteerd door Bert Haandrikman. Iedere dag tijdens de rûtebesprekking, die om 11.00 uur begint, liggen er op de locaties SKS-dagkranten met daarin het wedstrijdverslag, de daguitslagen en het klassement. De gratis kranten worden ook uitgegeven bij de kaartverkoop.

Mooie nieuwe SKS-website 

Van der Let & Partners in Heerenveen heeft voor ons een nieuwe, frisse website gemaakt. Daar zijn we erg blij mee! De mooie site heeft een nieuwe indeling gekregen en een uiterlijk dat beter is afgestemd op het gebruik op mobiele apparaten.

SKS zet weer stewards in 

Vorig jaar werden tijdens de wedstrijden voor het eerst stewards ingezet op en rond het wedstrijdwater. Ook dit kampioenschap zijn ze weer aanwezig en te herkennen aan hun kleding.

Het wedstrijdwater is een half uur voor aanvang van de wedstrijd een paar uur afgesloten voor het doorgaande vaarverkeer. Het publiek wordt verzocht achter de rode boeien te blijven. Schippers die zich niet aan die SKS-huisregels houden, worden door de stewards vriendelijk verzocht dat wel te doen.

Huisregels

De SKS hanteert tijdens het evenement de volgende huisregels:

1. Welkom, geniet en houd het gezellig op de wal en op het water

2. Parkeren op de aangewezen plaatsen 3. Schepen blijven 2 meter achter de rode boeien

4. Geen rode boeien? Niet afmeren!

5. Afmeren in het riet, doen we niet

6. Vanaf 30 minuten voor de start niet door het wedstrijdwater varen

7. Wachten met varen tot het laatste skûtsje de finishlijn is gepasseerd en geef de skûtsjes na de wedstrijd de ruimte om naar hun volgschip terug te varen

8. BOB vaart en geen alcohol onder 18 jaar

9. Geen overmatig lawaai en geen overlast voor de buren

10. Drones zijn niet toegestaan, uitsluitend met toestemming van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen

Geen golf te hoog voor de Grouster roeiers!

Grou / Urk – Afgelopen weekend reisden zowel de Grouster roieers van de Spetters als de Fretters naar het druilerige Urk voor de jaarlijkse Vuurtorenrace.

Eenmaal aangekomen op de Burg J. Schipperskade, bleken de weersomstandigheden verre van gunstig. Daarom snel de sloepen in het water getakeld om daarna rap de feesttent in te duiken voor een bak koffie en plakje cake, de mentale voorbereiding van de race kon beginnen.

Pittige omstandigheden

Deze mentale voorbereiding was broodnodig, helemaal toen tijdens het palaver de mededeling kwam dat de omstandigheden pittig waren met golven tussen de 1 en 1,5 meter! Dit deed de organisatie van de Vuurtorenrace doen besluiten om de race drastisch in te korten, van de geplande 15,8 naar een 6,1 km.

Tweeledig

De reacties van de roeiers waren tweeledig, de ene helft krapte zich achter de oren, keken hun teamgenoten angstvalling aan en vroegen zich af waar ze aan zouden beginnen. De andere helft, waar de Fretters en Spetters toe behoorde, hadden een big-smile op de het gezicht en konden niet wachten om te starten, “je bent immers vaak te bang!”

Voortvarend

Op klokslag 12.30 uur was de eerste start voor de Wetterspetter, de dames roeiden voortvarend de haven uit. Eenmaal op het IJsselmeer beland werd pas écht duidelijk waarom de race was ingekort. Vol tegen de wind in en al beukend tegen de hoge golven moest er ruim 3 km geroeid om de keerboei te bereiken. Door de hoge golven is het water onvoorspelbaar en dansten de sloepen op en neer. Dit kan tot gevaarlijke situaties zorgen. In een onbewaakt ogenblik dreigde de veel grotere
“Seahorse” bovenop de Wetterspetter te botsten. Door kordaat optreden van de stuurvrouw van de Wetterspetter, Annemiek, werd dit ter nauwer nood voorkomen.

Inhaalrace

Ondertussen 9 minuten na de start van Spetters was het startschot voor de Wetterfretter. Met startnummer 17 was de opdracht duidelijk: het liefst 16 sloepen inhalen. Ook de heren gingen voortvarend van start. Het ruige weer haalde het beste bij de Fretters naar boven, de ene naar de andere sloep werd dan ook ingehaald. Bij de keerboei waren op 2 na alle sloepen ingehaald! Na de keerboei was het voor de 36 deelnemende sloepen iets makkelijker om voor de wind weer terug te roeien naar de haven. De Wetterspetters hebben de ruim 6 km afgelegd in 1 uur en 8 minuten. De Fretters hebben de race volbracht in exact 50 minuten. Gezien de omstandigheden voor beide sloepen, na wat later zou blijken, een prestatie van formaat.

Poon, kibbeling en patat

Het allermooiste van de wedstrijd op Urk is wel het beregezellige feest na de wedstrijd, voor elke deelnemer ligt er, in overvloed aanwezig, heerlijke poon, kibbeling en patat klaar. Al smullend van het lekkere eten (en drinken) was het wachten op de prijsuitreiking. Het wachten werd beloond! De Wetterspetters behaalden de 3 e prijs in de 2e klasse binnen en als kers op de taart behaalden de Fretters de 1 e prijs!! Dit geeft weer vertrouwen voor de volgende wedstrijd aankomende zaterdag in
Terhorne!