Tag Archief van: bevrijding

Grou / Video – Op 15 april 1945 werden veel dorpen in Friesland bevrijdt. Zo ook Burgum en Grou. Veel vrouwen vierden de bevrijding met een zelfgemaakte ‘bevrijdingsrok’, gemaakt van in de oorlog bewaarde lapjes stof en versierd met geborduurde herinneringen. Er is nu zelfs een facebookgroep waar dames verenigd zijn die zo’n historische bevrijdingsrok hebben of die zelf na hebben gemaakt. Zo ook Aafke Jansen uit Grou. Ze bezocht afgelopen weekend een bevrijdingsbijeenkomst in Hellendoorn. Daar waren zo’n twintig vrouwen aanwezig die allemaal een bevrijdingsrok droegen.

Redacteur Henk Brinkman ging vier jaar geleden op zoek naar het verhaal van een bevrijdingsrok uit Grou. Deze blijkt door de moeder van Sjoerdtsje Meester-Bruinsma uit Grou in april 1945 gemaakt. De rok is onderdeel van de collectie van museum Hert fan Fryslân in Grou. Deze ‘Nationale Feestrok’,  is een uitvinding van de Amsterdamse verzetsvrouw Mies Boissevain-Van Lennep. Het werd een symbool voor de naoorlogse eenheidsgedachte, collectieve (rouw)verwerking en vrouwenemancipatie.

Bevrijdingsrokken uit de collectie museum Hert fan Fryslân in Grou. – Foto: Press4All

Bevrijdingsrokken

Veel vrouwen vierden de bevrijding met een zelfgemaakte ‘bevrijdingsrok’, gemaakt van in de oorlog bewaarde lapjes stof en versierd met geborduurde herinneringen. Deze ‘Nationale Feestrok’, een uitvinding van de Amsterdamse verzetsvrouw Mies Boissevain-Van Lennep, werd een symbool voor de naoorlogse eenheidsgedachte, collectieve (rouw)verwerking en vrouwenemancipatie. Volgens Boissevain representeerde de rok ‘eenheid in veelheid, nieuw uit oud, opbouw uit afbraak en één dracht maak eendracht’. Voor de vervaardiging golden specifieke maakvoorschriften. Zo moest de zoom bestaan uit effen punten, die stonden voor ‘de hoogtepunten van ons volksbestaan’, zoals bevrijdingsdag. In de punten werden de data geborduurd waarop de rok was gedragen, zo was het idee.

Facebookgroep

Vier jaar geleden verzamelde het Fries Museum in Leeuwarden voor een tentoonstelling de verhalen en rokken die in Friesland bewaard gebleven zijn. Dit initiatief resulteerde in een landelijke facebookgroep waar inmiddels zo’n 470 vrouwen bij aangesloten zijn. Eén van hen is Aafke Jansen uit Grou. Zij reisde afgelopen weekend af naar een bevrijdingsevenement in Hellendoorn. Zo’n twintig kleurrijk gerokte dames lieten zich graag op de foto zetten. Het is alweer 79 jaar geleden dat Fryslân bevrijd door de Canadezen en Grou door de 17th Duke of Yorks Royal Canadian Hussars, B Squardron van luitenant Arthur Frederick Harris in het bijzonder. “Thuis in Grou hebben we vandaag op maandag 15 april een bevrijdingsvlag aan het huis hangen. Het is inmiddels 79 jaar geleden dat we bevrijd werden. Dat mogen we niet vergeten. Elke als de rok gedragen wordt, borduur ik dat er op”, vertelt Aafke. “

Herinneringen

Zelf weet Sjoerdtsje, die toen vijf jaar was, niet heel veel meer van de bevrijding en de oorlog. “Alleen dat de mensen op straat dansten. En die ene keer dat er een vliegtuig laag overvloog in Grou en er allemaal lichtflitsen waren. Waarna mijn vader met met mij op zijn schouders naar huis rende. Ik was toen een jaar of drie en dat heeft grote indruk op mij gemaakt.”

Detail van bevrijdingsrok met detail Friese vlag met met pompeblêden. – Foto: Press4All

Fryske flagge

De door moeder Leentsje Bruinsma-Ekema gemaakte rok ziet er uit als een bonte lappendeken van verschillende stukjes stof. Opvallend detail is een stuk van de Fryske flagge met de zo kenmerkende pompeblêden. “Mijn moeder heeft de gevoerde rok tijdens de bevrijding van Grou op 15 april 1945 gedragen. Later tijdens het het jubileumfeest van 25 jaar bevrijding in Grou heeft mijn dochter Hilde de rok nog gedragen. Nu is de bevrijdingsrok in het bezit van museum Hert fan Fryslân. Ik vind dat zulke voorwerpen bewaard moeten blijven voor het nageslacht.”

Koopvaardij

Pake Paul Ekema en oom Piet waren tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de koopvaardij. “Ze voeren tussen Engeland en Amerika. Het schip van pake is tijdens een bombardement onderweg naar Amerika gezonken. Gelukkig heeft hij het overleeft. Toen hij weer in Engeland arriveerde moest hij zelf zijn uniform bekostigen voordat hij weer ging varen. Oom Piet bleef na de oorlog in Engeland en trouwde daar met Joan Russel.

Hilde Meester (rechts) en Akke Steneker tijdens 25 jaar bevrijdingsfeest in Grou. Foto: Hilde Meester