Berichten

Evacuee Ruud Looijaard dankbaar dat Grousters deuren openden

Grou – Ans en Ruud Looijaard zijn vandaag van Arnhem naar Grou gereisd. Dit met het doel om de evacuatie gedachte uit de Tweede Wereldoorlog naar boven te brengen. Ruud heeft met zijn ouders en drie zusjes in het huis van weduwe Postma aan de hoofdstraat 104 gewoond. 

De reis in gedachten, maar nu ook fysiek is voor Ruud nog altijd een emotionele gebeurtenis. Als uiteindelijk aan het einde van de dag de celdeur open zwaait, waar zijn vader ooit gevangen heeft gezeten, moet hij duidelijk een brok in zijn keel wegslikken. Ruud: “Het komt echt binnen nu ik zelf op de plek sta waar mijn vader ooit in de cel zat.” In het oude raadhuis waar nu museum Hert fan Fryslân gevestigd is kan nog steeds het oude gevang, dat nu opslagplaats is, bekeken worden. 

De eerste kennismaking met Grou was in oktober 1944. Toen reisde Ruud samen met zijn ouders en drie zusjes als evacuee naar het kleine dorpje midden in Friesland. Die reis was noodzakelijk omdat de uit Arnhem afkomstige familie moest vertrekken vanwege operatie Market Garden. Op 17 september 1944 begonnen de geallieerden namelijk de Slag om Arnhem. Operatie Market Garden was een geallieerd offensief gericht tegen nazi-Duitsland tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Ruud Looijaard ontmoet Grousters in Amicaal

Ruud Looijaard ontmoet Grousters in Amicaal. Op de foto links Gjalt Wester terwijl Ruud zijn fotoalbum laat zien. Foto: Press4All

Ook anno 2020 is het welkom van een aantal Grousters, die zelf de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt, nog even hartelijk als ruim 75 jaar geleden. De negen maanden dat Ruud in Grou woonde zal hij nooit vergeten. Samen met Gjalt Wester, Ge van der Goot en Rin Bouma worden in Amicaal, onder het genot van een kopje koffie, herinneringen uit die tijd gedeeld. Het huis waar Ruud verbleef als evacuee staat er helaas niet meer. Ook de vraag wat zijn vader als reserve-politie in Grou precies deed kan helaas niet beantwoord worden. “Maar mijn zoektocht gaat door”, laat de gedreven Arnhemmer weten.

Ruud in het museum

Ruud Looijaard (rechts) luistert aandachtig naar vrijwilliger Jantsje Visser-Poppinga van museum Hert fan Fryslân. Foto: Press4All

Fascinatie

De oud-militair is heel zijn leven al geboeid geweest door alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft. Al meer dan twintig jaar is hij actief als vrijwilliger bij het Arnhems Oorlogsmuseum. Eerst als gids, en tegenwoordig als pr-man. Een bezoek aan museum Hert fan Fryslân laat Ruud dan ook niet aan zich voorbij gaan. “Hier zat mijn vader gevangen. Ik weet nog dat mijn moeder overstuur was een gilde toen hij door de Duitsers opgepakt werd. Gelukkig hoefde hij maar één nacht te zitten. Ik hoop dat ik het hele verhaal van mijn vader nog een keer kan achterhalen. Wie weet kunnen mensen die dit lezen mij hier verder mee helpen.” Aan het einde van het bezoek wil Ruud nog graag de inwoners van Grou bedanken. “Ik denk dat alle evacuees dankbaar moeten zijn dat de inwoners van Grou hun deuren toentertijd voor ons hebben geopend.”

bevrijdinggroudeel4

Videoreportage bevrijding van Grou

Grou – Als slotstuk presenteert museum Hert fan Fryslân het vierde deel van de online expositie ‘75 jaar vrijheid – Grou in Oorlogstijd’. In samenwerking met de videoredactie van Grousters.nl is vanaf heden de hele serie van vier video’s online te bekijken. 

Museum Hert fan Fryslân presenteert op haar site de serie video’s die een inkijk geeft van Grou in oorlogstijd. Beeldmateriaal over verschillende thema’s komt aan bod in de expositie ‘Grou in Oorlogstijd’. Zet je geluid aan en ga 75 jaar mee terug in de tijd. De video’s zijn opgenomen en gemonteerd door videoredacteur Henk Brinkman van Grousters.nl Bekijk de video’s van Grou in Oorlogstijd.

Bekijk hier alle vier de afleveringen op rij:

Deel 1: Het dagelijks leven in Grou. Video: Press4All

Deel 2: Het raadhuis van Kropholler in Grou. Video: Press4All

Deel 3: Acties verzetsgroep in Grou. Video: Press4All

Deel 4: De bevrijding van Grou. Video: Press4All

Potcast Sem Davids Museum Hert fan Fryslân

Museum Hert fan Fryslân Grou presenteert podcasts over onderduikerstijd van de Joodse journalist Sem Davids

Grou – Op 15 april 2020 is het precies 75 jaar geleden dat de Joodse journalist Sem Davids hoorde dat hij veilig uit zijn schuilkast kon komen. Een plek waar hij ruim twee jaar lang verslag deed van de Tweede Wereldoorlog, en het optekende in dagelijkse bulletins. “Ik was zo’n gedisciplineerde onderduiker, dat ik goddorie  tien minuten na de komst van de Canadezen nog niet uit mijn schuilplaats durfde te komen. Toen kwam de ober van hotel Oostergoo met champagne. Het was werkelijk voorbij.” Dit tekende een Friese krant twee jaar na de bevrijding op uit de mond van de in oorlogstijd in Grou ondergedoken journalist.

Introductie podcasts Sem Davids door videojournalist Henk Brinkman.
Podcast Redactiebureau Schuilkast Sem Davids: Deel 1.

Podcast Redactiebureau Schuilkast Sem Davids: Deel 2.

Podcast Redactiebureau Schuilkast Sem Davids: Deel 3.

Podcast Redactiebureau Schuilkast Sem Davids: Deel 4.

75 jaar bevrijding Fryslân

Grou – Hoewel de meeste bulletins uit veiligheidsoverwegingen in de fabrieksovens van de Halbertsma’s zijn beland, is een kleine selectie van drie maanden toch bewaard gebleven. Deze documenten zouden worden tentoongesteld bij museum Hert fan Fryslân in het kader 75 jaar bevrijding ‘Grou in Oorlogstijd’. Het verhaal van Sem Davids is echter zo bijzonder, dat het museum besloot een door Sem Davids in 1965 geschreven verslag over zijn onderduikerstijd op podcast op te nemen. Daarvoor schakelden ze de Grouster videojournalist Henk Brinkman in. Deze sloot zich één hele dag op in de bunker van Grou  (Bunker Bescherming Bevolking) om dit bijzondere verhaal in te spreken.

Videojournalist Henk Brinkman tijdens opnames van de potcasts in de Bunker Bescherming Bevolking te Grou. Foto: Press4All

Podcast

Sem Davids was een Amsterdamse journalist die van 1922 tot 1940 bij dagblad de Telegraaf werkte. Waar hij naar eigen zeggen ‘in mei 1940 werd uitgedonderd’. Na de Tweede Wereldoorlog werkte hij bij de Groene Amsterdammer. Sem Davids verbleef van 12 maart 1943 tot 15 april 1945, 25 maanden, als onderduiker bij de familie Kerkhof in het voormalige raadhuis aan de Raadhuisstraat in Grou. In 1965 publiceerde hij het verhaal over zijn onderduikerstijd. Als journalist en stenograaf vervulde hij een grote rol bij de vergaring en verspreiding van illegale nieuwsberichten voor Grou en omgeving. Deze serie van vier podcasts is gebaseerd op het in 1965 gepubliceerde verhaal en zijn vanaf vandaag te beluisteren via www.museumhertfanfryslan.nl

Bron podcasts: De Gids, Jaargang 128 (1965)